Anneke van Baalen en Marijke Ekelschot, TEGENNATUURLIJK, Amsterdam 1985, De Bonte Was
83
Zolang het tenminste bekende individuen zijn, geen naamloze slachtoffers. Want die
verdwijnen geheel uit het beeld. Ook de slachtoffers van Hitler en de zijnen worden
vakkundig weggewerkt, op de volgende manier:
In het verhaal over de afschuwelijke jeugd van Christiane F. koppelt Miller
kindermishandeling en konsentratiekampen aan elkaar:
'Niemand zal in alle ernst betwijfelen dat gevangenen in een konsentratiekamp vreselijk
geleden hebben. Wanneer echter lichamelijke mishandelingen van kinderen in het nieuws
komen, reageren we merkwaardig kalm; we zeggen, afhankelijk van onze ideologie: "ach,
dat is heel gewoon ", of "kinderen moeten per slot van rekening worden opgevoed" of "dat
was destijds de gewoonte" of "wie niet horen wil, moet voelen' en zo voort.' (pag. 115).
De idiote suggestie dat 'we' kindermishandeling heel gewoon vinden, terwijl 'we'
konsentratiekampen wel erg vinden, gekombineerd met de suggestie dat de verschrikkingen
van konsentratiekampen betwijfeld zouden kunnen worden, krijgt dan zijn vervolg in:
'Daarom is de situatie van een klein kind dat mishandeld wordt soms nog erger en wat de
gevolgen voor de maatschappij betreft nog gevaarlijker dan de situatie van de volwassene in
een konsentratiekamp. Een voormalig konsentratiekampgevangene zal van tijd tot tijd ook in
een situatie komen waarin hij voelt dat hij de totale afgrondelijkheid van zijn lijden destijds
nooit adekwaat kan overbrengen, dat de mensen zonder begrip, koel, gevoelloos,
onverschillig en zelfs ongelovig tegenover hem staan, maar hijzelf zal, afgezien van een
enkele uitzondering, niet twijfelen aan de tragiek van zijn belevenissen.' (pag. 117).
En, in een voetnoot bij deze passage:
'In het boek Folgen der Verfolgung (1980) van William G. Niederland krijgt de lezer een heel
indringend beeld van de niet-begrijpende omgeving van voormalige gevangenen,
weerspiegeld in de praktijk van een psychiatries adviseur.'
De miljoenen mensen die de konsentratiekampen niet overleefd hebben, de miljoenen
vermoorden, bestaan voor Miller niet en degenen die het wel overleefd hebben kunnen ook
best leven zonder dat iemand hen gelooft of begrijpt. Het grote slachtoffer van de nazitijd is
Adolf Hitler! Want die is in zijn jeugd mishandeld!
49 pagina's wijdt Miller uit over de zieligheid van Hitler en van andere nazibazen. Ze kónden
gewoon niet anders met zo'n jeugd! Zo had Göring, volgens Miller, veel liever zijn
slachtoffers opgevoed in plaats van ze te vermoorden, maar hij kon niet anders want zijn
vader was weliswaar onderwijzer maar hij sloeg ook.
Naarstig sprokkelt Miller bewijsmateriaal bij elkaar. Om Hitler te begrijpen leest ze Mein
Kampf en allerlei biografen; als het materiaal tegenstrijdig is - geen nood want eigenlijk had
Miller dat materiaal niet nodig:
'Wanneer Jetzingers historische tegenwerpingen (tegen andere biografen dus, AvB) kloppen,
en er is geen reden daaraan te twijfelen, bevestigt hij met zijn 'bewijsvoering' mijn vaste
overtuiging dat Adolf niet pas als opgroeiende knaap, maar reeds als zeer klein kind,
namelijk toen hij nog geen vier jaar oud was, geslagen is. Eigenlijk zijn dergelijke bewijzen
overbodig, want het hele leven van Adolf Hitler is één groot bewijs daarvan.' (pag. 150,
kursiveringen van Miller zelf).
De kleine Adolf moet mishandeld zijn, móet onzeker geweest zijn over de vraag of zijn
grootvader al dan niet joods was, móet last gehad hebben van een inwonende tante die een
bochel had en postuum het etiket 'schizofreen' opgeplakt kreeg en daarom móest de
volwassen Hitler alle joden uitmoorden en ook alle mensen met enig lichamelijk of geestelijk
gebrek. Zo moet het nazisme verklaard worden, aldus Miller, en bewijzen zijn daarvoor niet
nodig.
Waarom doet ze dit allemaal? Voor een betoog dat het voor kinderen evenmin als voor
volwassenen goed is om gemarteld te worden, had ze de jeugd van Adolf Hitler niet nodig. Al
die krampachtige cirkelredeneringen zijn een afleidingsmanoeuvre. Niet alleen de
slachtoffers moeten worden weggewerkt - 'verdrongen', om Millers eigen begrippenkader te
gebruiken - maar ook de medeplichtigen.