De Bonte Was, FEMINIST 2, Amsterdam 1977
68
Nieuw bij de Bonte Was
I
Twee Amerikaanse vertalingen: een novelle door een feminist, en een dagboek van
een vrouwelijke outcast, beide uit de vorige eeuw.
Pas toen we bezig waren met vertalen merkten we dat de boeken een prachtige
aanvulling op elkaar vormden: de doktersvrouw uit de novelle zit gevangen in haar
deftigheid en het stempel hysterie dat haar man haar gegeven heeft. Ze kan niet weg;
voor vrouwen in die tijd was er ook al geen alternatief. Aan het andere boekje kun je
zien dat de onsociale vrouw, die werkelijk buiten de vrouwenrol en dus ook buiten de
maatschappij viel, ook doodongelukkig is. Dit is:
Brieven van Calamity Jane aan haar dochter. CalamityJane oftewel Rampen-Jannie is
de bekendste wild west-heldin. Gekleed in mannenkleren was ze veedrijver, verkenner
en kok. Ook was ze barjuffrouw. Bij een pokkenepidemie verpleegster, met gevaar
voor eigen leven want het was een moederlijke en goeiige vrouw. De brieven,
geschreven aan het kampvuur 'met mijn zadel als hoofdkussen', stuurde ze niet naar
haar dochter. Het boekje waarin ze schreef mocht pas na haar dood aan haar dochter
overhandigd worden. De kleine Janey werd namelijk door nette mensen opgevoed en
Jane wilde niet dat zij wist wat een rare moeder ze had. Op een avond gokte ze met
pokeren $10.000 bijeen voor de opvoeding. Als revolvercrack in een cirkus zag ze haar
dochter zitten. Lees bij alle sensatie dit moederleven vol schuldgevoel. Dit
vrouwenleven wat toch mislukt was: 'Ik neem veel geheimen mee, Janey. Wat ik ben
en wat ik had kunnen zijn.'
Het gele behang door Charlotte Perkins Gilman:
'John lacht me uit, natuurlijk, maar dat verwacht je in een huwelijk.
John is dokter en misschien, misschien is dat één reden dat ik niet sneller beter wordt.
Weet je, hij gelooft niet dat ik ziek ben!
En wat kun je daaraan doen?
Mijn broer is ook dokter en hij zegt hetzelfde.
Het is me absoluut verboden te 'werken' tot het weer goed met me gaat.
Persoonlijk ben ik het niet eens met hun ideeën.
Maar wat moet je doen?
Elk van de nieuwe uitgaven ± 50 blz., f 4,50.