De Bonte Was, FEMINIST 2, Amsterdam 1977
28
Verandering en groei:
de gesubsidieerde revolutie 2
Ach, hadden we die nota nou maar eerder gelezen: Emancipatie, proces van
verandering en groei. Een overheid snot a, ondertekend door de ministers Van Doorn
en Den Uyl, een hele officiële dus. En die gaat helemaal over ons. Ik heb een tijdje
naar het omslag zitten kijken. Blote schouderpartij + hoofd van een mevrouw, om haar
hoofd een vogelkooi. Haar hoofd zit er echt in gevangen. Haar haren groeien de tralies
uit. Ze is nogal 'ingekapseld' zo te zien. Maar er is hoop, met haar rechterhand houdt
ze het deurtje van de kooi open. Wat komt er uit? Een ballon met een grote vloek erin?
Een reklameboodschap voor ijzerzaagjes? Niets ervan. Een stelletje grote plompe
onbestemde vogels die star en gestaag van het blad afvliegen. Even kan je nog
denken wat fijn voor dat mens, dan is ze die griezels tenminste kwijt, maar als je de
inhoud van de nota leest blijkt die tekening toch wat anders voor te stellen.
Verandering en groei, wat mooi van de ministers. In Feminist 1 voorspelden we de
toekomst. De overheid zou proberen een vaste greep op de vrouwenbewegingswerke-
lijkheid te krijgen door allerlei subsidievoorwaarden in de richting van centralisatie
beleidsnota's, verplichte evaluaties, verplichte samenwerking. Nou vergeet het maar,
het is altijd erger dan je denkt. We zeiden toen zorg niet afhankelijk te worden van
subsidies. Het zijn slechterikken, ze willen ons inpakken. Maar dat is niet waar. Ze
willen ons niet inpakken, nee, ze willen ons weghebben. En dat mag niet al te veel geld
kosten. Gewoon de gedachten eruit - maar dan wel voorgevormd door de overheid,
vandaar dat die vogels zo star zijn - en dan het kooitje weer dicht. En vooral
suggereren dat vrouwen dat zelf doen. Die tekening op het omslag was uitstekend
geweest als die hand een mannenhand geweest was.
Wat is er nu volgens de overheid aan de hand?
Vrouwen en mannen zijn nieuwe rollen aan het kiezen. En dat gaat niet zo maar, want
dan wordt het heel rommelig overal. Maar de overheid vindt het wel goed dat ze het
doen en vindt ook dat ze een beetje moet helpen (voorwaarden creëren, drempels
weghalen en dat soort zaken). Maar, zegt de overheid, weet je, eigenlijk bestaan er
formeel geen drempels, zijn er al een heleboel voorwaarden gecreëerd. Alleen ziet
niemand ze. En hoe komt dat? Door de mentaliteit. Die moet veranderd worden. Niet
dat de overheid daar geschikt voor is. Stel je voor zeggen de ministers dat we b.v. in
het onderwijs wat daaraan zouden doen. Dan zouden we toch indoktrineren? En dat
hoort niet in een demokratiese samenleving. Nee, op den duur, als de ideeën van de
onderwijsgevenden zijn veranderd, dan dragen ze die vanzelf wel over op de
leerlingen. En zo komt alles dan goed.
Formeel is er dus niets aan de hand, alles is mogelijk. Mannen kunnen zo de huis-
houding in (wsch. vinden de ministers dat wel prettig dan zijn ze weer een stelletje
werklozen kwijt) en vrouwen, tja, we moeten er niet vanuit gaan dat die eruit gaan. Het
lijkt wel, zeggen de ministers, dat dat gewerk buitenshuis alleen zaligmakend is. Nou
dat is niet zo. Ja vrijwilligsterswerk dat is prachtig en daar zullen ze zeker wat aan
doen. Daar geven ze zelfs centen voor, voor kadertrainingen voor de mensen die
vrijwilligsters willen gaan trainen (zijn er nog vrouwenwerkwillige welzijnswerksters in
de zaal, leuk baantje hoor, verdient vast wel aardig! ). En in geval van nood kunnen ze
nog altijd naar school.
Formeel dus geen enkel probleem. Ook niet wat het aannamebeleid van over-
heidsambtenaren betreft. Dat er zo weinig vrouwen zijn heeft vast met tradities en