van Baalen, Ekelschot, Harmsen, van Leeuwen, ZUSTERSCHAP EN DAARNA, geschiedenis van het radikaal
feminisme adhv tien jaar Amsterdamse Vrouwenkrant. Amsterdam 1982, de Bonte Was
Hoofdstuk 2 BELEID BEVRIJDT
37
ter, kleinkunstgroep, de festivalgroep (tijdelijk voor de organisatie van het tweede
vrouwenfestival). Daarnaast waren er nog de zelfverdediging, de vrouwendruk-
kerij in oprichting, de COC-vrouwen en verder de ABVA-vrouwen, vrouwen bel-
len vrouwen, de werkgroep vrouw en universiteit, de scholengroep en niet te ver-
geten de diskussieavondgroep. Die zag zich gekonfronteerd met zo'n massale
opkomst op de woensdagavond - vaak meer dan 100 vrouwen - dat er voorge-
steld werd de diskussieavonden op te splitsen in één avond voor beginners en
één voor gevorderden! (Ik moet bekennen, dat ik het toen wel een geschikt idee
vond, maar ik wou zelf - na het bijwonen van wel zes diskussieavonden en het
lezen van twee Bonte Was-boeken en het lijfboek voor vrouwen - natuurlijk niet
naar de beginnersavond, dat begrijp je; 't probleem is dus de grens - wie is er
goed genoeg voor de vrijdag en wie is er nog zo onderdrukt dat de donderdag
beter is? 0 mevrouw, u heeft nog een man? Dinsdag graag. En u schrijft stukjes
voor de Vrouwenkrant? Nou dan bent u zéker op woensdag welkom.)
Dan was er ook nog de Vrouwenkrantgroep zelf die aan het woord kwam. Wilden
ze wel zo'n grote krant worden - konden ze dat wel aan, ging dat niet ten koste
van de kwaliteit? 'De krant zou onvermijdelijk een landelijk karakter krijgen; voor-
lopig besloot de groep deze groei niet bewust te stimuleren maar de aandacht
vooral te richten op het goed regelen van de redaktie zelf.' Om een beetje orde
op zaken te stellen, alvorens het nieuwe seizoen te starten, werd er dan maar
weer een weekend 'naar-buiten' gepland, met een aantal nieuwe vrouwen: Anne-
ke van Duinen, Johanna de Haan en Lidy van der Laan (later Schoon) ter vervan-
ging van Marian, Josien, Gon en ook Puck. Jet schreef voor dat weekend een
stukje waarin ze ook iets van de onmogelijkheid schetste waar onze redaktie het
later veel over zou hebben, namelijk èn alles aan praktiese werkzaamheden zelf
doen èn inhoudelijke diskussies voeren, standpunten innemen. Het was inmid-
dels september '77 en door het hele land gonsde de diskussie over Feminist van
de Bonte Was. Een paar citaten van Jet: "Ik geloof dat groei een onvermijdelijke
professionalisering met zich mee brengt en ik weet niet of dat goed is, want dan
verplicht je jezelf om nog meer tijd in de krant te stoppen. (...) Ik heb liever een
kleine krant, want dan heb je tenminste meer tijd om veel ideologiese diskussies
te voeren. Die worden naar mijn idee veel te weinig gevoerd. We hebben nog he-
lemaal niet over Feminist gepraat, als redactie. Terwijl dat wel nodig is, niet omdat
we een standpunt moeten hebben voor de Bonte Was, maar wel moeten we zelf
standpunten innemen en eigenlijk vind ik het te gek dat we daar over twee we-
ken, als die diskussie in het Vrouwenhuis komt, pas voor het eerst als groep over
gaan praten. (...) Ik ben het ook niet eens met de eis die we aan nieuwe vrouwen
gesteld hebben om de geschiedenis van de vrouwenbeweging te kennen. (...) Het
is natuurlijk ook onzin dat nieuwe vrouwen alles zèlf zouden moeten ontdekken,
wat de oude garde al jaren heeft gekost. We moeten tenslotte verder. (...) Het lijkt
me veel beter om te kunnen zeggen: de Vrouwenkrant hangt die en die ideologie
aan, of ze vindt dit of dat. Ben je het daarmee eens en heb je tijd genoeg, dan kun
je meedoen. Dat betekent dan dat wij de krant bepalen, maar dat doen we al en
lang niet duidelijk genoeg."
Maar de 'pluriformiteit' zou het blijven winnen van de 'politieke' stellingname. Zo
monsterde de verslaggeefster van de Feminist-diskussie in het Vrouwenhuis –
waar zo'n 350 vrouwen op af kwamen - alleen maar over de groepsindeling en
de hoogopgelopen emoties en was zij vol begrip over de boosheid van vele aan-
wezigen over de toon van de artikelen in Feminist en ze besloot met 'Het bleek
toch weer moeilijk te zijn met zo'n 400 vrouwen tot konkrete plannen te komen.'
Alsof ze dat dagelijks probeerde! Vergeten werd dat tientallen vrouwen wel kon-
krete plannen maakten; dat werd het vrouwenaktiekollektief de Strijdijzers, waar-
in verschillende groepen zich gingen bezighouden met vrouwenarbeid en socia-
 |
 |
 |
 |