De Bonte Was, FEMINIST 2, Amsterdam 1977
36
ontbindbaar was en als ze voor hun man onmisbaar werk deden (huishouden,
landbouw). Ze konden veel van hun frustraties over hun ingeperkte en opgelegde
leefwijze kwijt in zuur dwarszitten van hun man.
Huisvrouwen zijn nu in het algemeen niet meer zo en niet meer zuur. Ze zijn onzeker,
behalve op het gebied van huishouden en ze hebben schuldgevoel. Hun onlust uiten
ze niet meer in openlijk azijnzuur zijn maar onderdrukt (kwaaltjes, slapeloosheid,
zuchten, zeuren en klagen). De onlust is dezelfde, de uitingsvorm is naar binnen
geslagen, de door haar situatie bij haar opgewekte agressie richt zich niet meer op
haar man maar in zichzelf tegen zichzelf, of ze reageert soms af op de kinderen en
komt dan terecht in een vicieuze cirkel van meer schuldgevoel en meer naar binnen
geslagen agressie.
En ook deze beschrijving dreigt al weer te verouderen. Ik heb het gevoel dat zeuren bij
huisvrouwen ook steeds minder voorkomt. Dat ze steeds voorzichtiger worden, steeds
meer 'terrein' verliezen, en steeds meer lichamelijke klachten krijgen. Dat komt doordat
hun afhankelijkheid veel precairder ligt dan die van de vrouw van vóór de oorlog. Die
was afhankelijk en bleef dat. De vrouw van nu is afhankelijk en ze weet niet zeker of ze
zelfs dat wel kan blijven! Als ze het te bont maakt verliest ze haar man, en daarmee
zijn inkomen èn haar woning, terwijl het slecht voor de kinderen is. Als de kinderen het
huis uit zijn worden de nadelen van scheiden alleen maar groter. De vrouw is ouder en
van een nieuw leven kan ze zich geen voorstelling maken. En terecht. Het enige wat ze
zich kan voorstellen is een eenzaam kamertje of duur flatje in de stad. Een recente
verslechterende ontwikkeling vormen de steeds beperktere alimentaties (ruim 90% van
de gescheiden vrouwen leeft nu al van de bijstand).
De tegenwoordige huisvrouw streeft naar voortzetting van haar afhankelijkheid wat
haar nog afhankelijker maakt.
Voor mannen heeft de hedendaagse mogelijkheid tot echtscheiding veel meer
betekenis. Veel mannen ruilen hun vrouw, als zij de middelbare leeftijd naderen, in
voor een jongere. De huisvrouw in deze tijd is een wegwerpvrouw.
Het is natuurlijk te verwachten dat een sociale verandering altijd voordeliger is voor
mannen dan voor vrouwen. Hij kan van haar af als ze haar ware saggerijnige gezicht te
veel laat zien, haar ware gelaat van onderdrukte. En het kost hem bijna niks meer! De
alimentatieregelingen worden steeds gemakkelijker. De rechter treedt steeds soepeler
op, want de bijstand is geduldig. Je herinnert je waarschijnlijk het artikel in De Volks-
krant: het gerechtshof in Amsterdam weigert alimentatie aan een 50-jarige vrouw
omdat zij nu met een 27-jarige vrouw met eigen inkomen samenleeft, met
geslachtelijke omgang, zegt de rechter, dus als konkubinaat, dus de vrouw heeft geen
recht op alimentatie. De man is hoogleraar (f 10.000 per maand), de 27-jarige vrouw is
beursstudente (f 500 per maand). Dit laatste gegeven stond niet in de krant (daar
stond: met eigen inkomen). De 50-jarige vrouw krijgt haar f 1600 per maand niet. En
dan nu maar hopen dat de bijstand in deze nieuwe interpretatie van 'konkubinaat' niet
een handige mogelijkheid tot bezuinigen ziet, want dan kan je straks geen vrouw meer
te logeren hebben zonder dat je bijstand wordt ingetrokken.
Nog een recent voorbeeld: een vrouw wordt alimentatie geweigerd omdat ze door
bepaalde lichamelijke omstandigheden tijdens haar huwelijk nooit geslachtsgemeen-
schap had kunnen hebben. Motivering van de rechter: de vrouw is op een algemeen
belangrijk geacht punt tekortgeschoten, dus het is van de man niet te vergen dat hij
haar onderhoudt.
Het voordeel voor mannen om hun vrouw goedkoop kwijt te raken geldt voor alle
mannen, voor de mannen met hoge inkomens en voor de mannen met lage inkomens.
Mannen en 'werkende' vrouwen betalen samen de belastingen waaruit o.a. de
bijstandsgelden worden uitgekeerd. En elke man kan hiervan profiteren als hij zijn
vrouw kwijt wil. Een mooi voorbeeld van mannensolidariteit ten koste van alle vrouwen.
 |
 |
 |
 |