Anneke van Baalen en Marijke Ekelschot, TEGENNATUURLIJK, Amsterdam 1985, De Bonte Was
93
De enige kompensatie die de vrouwenbeweging te bieden heeft voor hard werk en pijnlijke
nederlagen is samenwerking en gezelligheid - en die worden de laatste jaren beheerst door
de ijzeren wetten van het groepsproces. 'Je doet of je alles al weet', klinkt het in mijn oren.
'Wij willen over onze ervaringen praten', 'Je neemt ons niet serieus'. En de ouderen, die zich
nog herinneren hoeveel last ze in hun jeugd hebben gehad van ouders en autoriteiten,
voelen zich schuldig en trekken zich terug. Maar daarbij vergeten ze dat in de samenleving
waarin zij opgroeiden leeftijd inderdaad nog gezag had. Dat is allang voorbij. De 'American
Dream' van de vijftiger jaren ging over het geluk van jonge mensen. Margaret Mead schreef
nog (in de inleiding van Male and Female) dat die verheerlijking van de jeugd een specifiek
Amerikaans verschijnsel was, veroorzaakt door een gebrek aan gemeenschappelijk
verleden. Ze vergat dat ook het nationaal-socialisme, in een land met zoveel geschiedenis
als Duitsland, een verheerlijking van stralende jeugd was, van gezondheid en sportiviteit. De
hippiejongeren van rond 1970 waren dan tenminste niet zo gezond, met hun drugs. Maar zij
hebben wel het misverstand gevestigd dat verstarde gezagsstrukturen belichaamd worden in
oudere mensen, en dat jonge mensen vanzelf en automaties 'progressief' zijn. Een paar jaar
geleden zeiden de vijftigers, die stukken voor 'Vrouwen tegen de verdrukking in' hadden
geschreven, dat ook nog zelf. Hun ervaring? Die was toch allang waardeloos geworden! De
jonge vrouwen zouden toch niet slikken wat zij geslikt hadden, die zouden alles meteen beter
aanpakken. Dat was in 1979. De illusie dat alles vanzelf verandert en beter wordt, leefde
toen kennelijk nog. Misschien is de krisis dan toch nog ergens goed voor: voor het inzicht dat
de basisproblemen voor vrouwen hetzelfde blijven en dat iedere oefening om niet altijd maar
weer in dezelfde kuilen te vallen de kans dat kunst wordt gebaard groter maakt.
Maar ja. Eerst moeten bijvoorbeeld die vijfhonderd medewerkersters vau de Vrouwenkrant,
die achterin Zusterschap en daarna vermeld worden, maar eens terugkomen (nou ja, 496
daarvan dan). En als de rimpelaars onder hen onaangenaam bejegend worden, kunnen ze
lekker in dit Hoekje stoom afblazen, om daarna ferm de leiding te nemen.
 |
 |
 |
 |