Anneke van Baalen en Marijke Ekelschot, TEGENNATUURLIJK, Amsterdam 1985, De Bonte Was
92
OVERGANGSHOEK
Hadden we dan eindelijk een eigen overgangshoekje, onmiddellijk komt de jeugd in aktie.
Wij een probleem, zij ook een probleem. Dus ze pikken in de nieuwe rubriek Mijn Probleem
onmiddellijk de geslachtsorganen, de menstruatie en de seksualiteit in. Terwijl die juist onder
ons vielen. Sterker nog, ik zou geen 'vrouwenprobleem' weten dat niet in het
overgangshoekje thuishoort. Suzanne Baart, die in haar vrouwenbladenoverzicht in de
Volkskrant betreffende de Vrouwenkrant uitsluitend het probleem van maandverband en
puntzadel vermeldde (nadat ze ons blad ook al haar B-status had afgepakt door het tussen
allerlei kleine blaadjes weg te moffelen), zal het over een paar jaartjes wel merken: de
overgang is niets anders dan dat 'de oudjes' alles wordt afgenomen.
Klagen is echter niet genoeg - we zijn oud genoeg om dat te weten. We zullen ons moeten
verenigen en terugslaan: terugpakken in dit geval. We moeten daarbij natuurlijk wel
oppassen dat we niet afgescheept worden met dingen die de jongeren niet meer willen
hebben, zoals kinderen in het algemeen en postnatale depressies in het bijzonder. Met de
seksualiteit is het dan ook uitkijken, begrijp ik tegenwoordig. De jeugd zegt nu ineens dat ze
liever een boek leest. Wij zullen ons diepgaand moeten beraden of wij dit bolwerk zullen
gaan veroveren, nu dit verlaten dreigt te worden. Het zou onze eer te na zijn maar hoe
trots zijn we nog? Wij zouden wel iets anders hebben te vertellen dan over dat gedoe met die
fietszadels - wij hebben de seksuele revolutie nog meegemaakt toen die een revolutie was;
wij weten hoe het was om met onze onbegrensde verlangens de hoeksteen der
maatschappij te verbrijzelen. Maar ja, misschien zijn velen van u ook wel terechtgekomen in
problemen van broodwinning en hoe-moet-het-met-de-kinderen; om nog maar niet te
spreken van de strijd-voor-en-met-andere-vrouwen, waarbij steeds nieuwe generaties
hongerig opengesperde bekjes de laatste restjes energie opvraten. Afgezien dan nog van
het probleem der onzichtbaarheid. Wie had gedacht dat dat in de vrouwenbeweging anders
was dan ergens anders? Iedere vrouw is een moeder, schreef ooit een - heel jonge -
vrouwenkrantredaktie. Was het maar waar! Zodra er één vrouw met rimpels in de buurt is,
verandert de rest op slag in kinderen. 'Waar is het zout?' roepen de feministen, behaaglijk
aan tafel gezeten in de tuin van het vrouwenhuis, massaal opgekomen omdat de oudere
vrouw die altijd op vrijdag kookt een reputatie heeft voor fantastiese maaltijden. En ja hoor,
ze is al opgestaan en naar binnen gegaan om ook nog het zout te halen. 'Ach ja', zegt ze
later, 'daar heb ik me bij neergelegd.' Laatst zag ik haar voornaam in een verslag van het
vrouwen vredeskamp: ze had een fantastiese maaltijd gekookt. Tien jaar geleden hield ze
nog de prachtigste toespraken, zou iemand dat nog in haar zien?
Het beroerde is dat degenen die het volhouden zulke soepele types zijn. Lees het volgende
citaat uit de Vrouwenkrant over ouder worden:
'Ik praat er wel eens over met mijn jongere vriendinnen. We ontdekken dan dat het omgaan
met oudere mensen voor hen vaak een groter probleem is dan het voor mij is om met
jongere vrouwen om te gaan. Vanuit hun situatie van onderdrukking proberen veel vrouwen
macht te ontlenen aan hun ouder zijn, op momenten die daar niet geschikt voor zijn. Dat
irriteert de jongeren. Maar de jongeren willen op hun beurt weer niet erkennen dat het
simpele feit van het ouder worden, mensen vaak meer ervaring en' daardoor soms wat meer
overzicht en inzicht geeft. Dit irriteert de ouderen. Soms trappen jongere vrouwen tegen je
aan zoals ze gewend waren dat tegen hun ouders te doen. We lachen als we dat ontdekken
en omdat we nog veel meer ontdekken lachen we veel.'
Mild. Het kan nog wel veertig jaar duren voordat ik zo mild ben. En intussen vind ik dat het
allemaal helemaal niet eerlijk geregeld is. Goed, het is bekend dat de vrouwen van boven de
35 het de laatste jaren lelijk laten afweten. Dat hebben we altijd truttig van ze gevonden.
Maar laten we de zaak nou eens omdraaien. Wat zou er gebeuren als ze weer terug zouden
komen? Zouden ze hartelijk worden ontvangen in al die nieuwe aktiegroepen? Zo van, ha
fijn, een vrouw met levens- en aktie-ervaring?