De Bonte Was, VROUWEN OVER HULP BIJ ZIEKTE EN PROBLEMEN, Amsterdam 1978
113
duidelijk toen er moeilijkheden ontstonden rondom het opnemen van nieuwe vrouwen. Dit was
een nieuwe taak. Eerst had het JAC Amsterdam dat gedaan maar nu was besloten dat de
bewoonsters ook die taak op zich zouden nemen. Al heel gauw ontstond er een klein groepje
bewoonsters rondom die telefoon die ook allerlei andere dingen in het huis gingen regelen
(linnenkast, verdeling kamers, eigenmachtig opstellen van huisregels). In het begin vonden wij
dat wel best. Ze deden alles en waren veel in huis. Maar er zaten negatieve kanten aan, dat bleek
al gauw. Ze wisten alles van iedereen en verhinderden andere vrouwen om ook mee te doen aan
het draaiende houden van het huis. Nieuwe vrouwen dachten dat zij de direktrices waren en
accepteerden snel de door hun uitgevaardigde levenswijze en huisregels. Zij durfden niet tegen
te spreken. Waren bang. Hun regels werden met straffe hand uitgevoerd. Via roddels, intimidatie
en later rechtstreeks uitgevoerde terreur handhaafden zij hun bewind.
De spanningen liepen op. De klachten van de meeste bewoonsters ook. Zij vonden dat we hen te
veel lieten zwemmen. Ze wilden dat we optraden. We moesten die en die er maar uitzetten. Wij
vonden van niet en deden het ook niet. Wij vonden dat ze dat onderling moesten uitzoeken. Er
kwamen meer klachten. We vingen hen niet goed op, er was te weinig gelegenheid om te praten,
ze moesten zelf te veel doen en dat konden ze niet aan want ze zaten immers in een krisis. We
moesten dag en nacht in huis zijn. Wilde geruchten verspreidden zich door het huis. 's Nachts
stonden zomaar ramen open die tevoren goed gegrendeld waren. Er zou een huisgeest zijn,
voetstappen werden elke nacht gehoord. Er was voortdurend ruzie in huis. Vooral als vrouwen 's
avonds laat thuiskwamen en de kleine kinderen wakker schrokken. De sfeer verslechterde met de
dag en de roep om maatregelen werd steeds luider.
Wij aarzelden. We voelden ons wel ten dele verantwoordelijk voor de leefbaarheid in huis ('we
bieden rust en veiligheid') maar ingrijpen zou een andere principe geweld aan doen:
'bewoonsters runnen het huis zelf'.
Na lang er om heen draaien werden we door de omstandigheden gedwongen iets te doen. We
gingen een week lang zelf in huis slapen om te proberen via intensieve gesprekken de relatie
tussen bewoonsters en medewerksters te herstellen. We waren doorgeslagen in ons 'nee' zeggen
wat resulteerde in een wantrouwen over en weer. Er was geen kontakt meer. Het verwijt dat we
niets deden bevatte een kern van waarheid. We hadden wel gezien dat sommige vrouwen geheel
zelfstandig de zelfstandigheid van andere vrouwen belemmerden, maar hadden daar niets aan
gedaan (b.v. bespreekbaar maken). Die week werd goed benut. We praatten veel met elkaar en
het vertrouwen werd hersteld. Er gebeurde niets meer: de huisgeesten lieten zich niet horen, de
ramen bleven dicht en de moeders waren tevreden omdat hun kinderen weer goed sliepen.
We trokken wel lering uit deze ervaring. De werkwijze werd bijgesteld. Het is wel mooi om te
zeggen dat de bewoonsters zelfstandig zijn, maar dan moet je er wel voor zorgen dat de
voorwaarden ook aanwezig zijn: kennis omtrent het huis en het aanleren en inoefenen van
vaardigheden. We richtten de 'begingroep' op. Bedoeld voor vrouwen die net in huis gekomen
waren. Een soort snelkursus over het huis en wat je verwachten kan. Waar zitten de belangrijke
hoofdkranen, de brandtrappen, de alarmbel. Hoe moet je de telefoon aannemen, wat moet je
vragen aan een vrouw die opgenomen wil worden, hoe pak je dat aan. Hoe kom je aan lakens,
muntjes voor de wasautomaat. Elke nieuwe vrouw moet de begingroep 3x bijwonen. Ze wordt
meteen getraind om daadwerkelijk mee te doen in het draaiend houden van het huis. De
verschillende vaardigheden en de noodzakelijke kennis wordt bijgebracht. Dat voorkomt dat
slechts enkelen op de hoogte zijn. Een nieuwe vrouw wordt zo meteen voor 'vol' aangezien. Wat
ook haar individuele achtergronden zijn, ze gelden niet als excuus om zich aan allerlei
gemeenschappelijke taken te onttrekken. Heel wat vrouwen zijn bijvoorbeeld in het begin bang
om de telefoon aan te nemen. Het zou wel eens hun echtgenoot kunnen zijn die net belt. Dat
risico geldt voor iedereen. De oplossing is niet om het aannemen van de telefoon door anderen te
 |
 |
 |
 |