De Bonte Was, VROUWEN OVER HULP BIJ ZIEKTE EN PROBLEMEN, Amsterdam 1978
110
Alternatief 3: Blijf van m'n lijf
Met zes vrouwen, grotendeels uit de hulpverlening, gingen we van start. Uitgangspunt was dat
vrouwen onderdrukt worden door mannen. Zolang dat niet erkend wordt in b.v. de
hulpverleningswereld, zal er vreemd omgesprongen worden met vrouwen in diezelfde
hulpverleningswereld. Want als 'men' er stilzwijgend of openlijk van uit gaat dat vrouwen er zijn
om over te beschikken (ten behoeve van mannen), zal men haar problemen en mogelijke
oplossingen daarvan ook in dat licht bezien.
Zoals b.v. een vrouw van een alcoholist die het leven met die man problematies vindt. En die
wel hulp kan krijgen om te leren léven met die man, maar niet om van hem af te komen. Men
speelt op haar gemoed als zijzelf duidelijk te kennen geeft weg te willen van die man: hij (haar
man) heeft haar nodig; zij kan hem toch niet in de steek laten; heeft ze wel eens bedacht hoe
moeilijk het voor hem zou zijn als ze wegging; ze mag niet weggaan. Hoe zij het maakt is van
ondergeschikt belang: die man heeft het moeilijk en zij kan hulp krijgen om die man beter op te
vangen. Heel duidelijk blijkt dat uit een telefonies gegeven advies aan een vrouw. Haar man is
onlangs uit de gevangenis ontslagen en wil nu 4x per dag sex. Zij wil dat niet. De
hulpverleenster kan zich goed voorstellen dat die man daar behoefte aan heeft, vraagt die vrouw
niet hoe zij eigenlijk die tijd doorgekomen is en geeft haar allerlei adviezen hoe ze op
verschillende manieren aan de wensen van die man tegemoet kan komen. Vrouwen moeten zich
schikken in de relatie tot hun man. Zij worden gezien in het kader van een relatie met een man
en/of kinderen. Op zichzelf bestaan zij kennelijk niet. Als een relatie tussen een man en een
vrouw vastloopt, is dat een vervelend incident. Een relationeel probleem. Dan is het zaak die
relatie weer op gang te krijgen.
Wij zagen die vastgelopen relaties tussen vrouwen en mannen niet als toevallige, op zichzelf
staande problemen tussen twee individuen We zagen die problemen veel meer als iets dat
voortvloeit uit de onderdrukking van vrouwen door mannen. Een heel duidelijk voorbeeld
daarvan is het probleem van aanranding, verkrachting en mishandeling. Mannen oefenen geweld
uit op vrouwen die daar onder te lijden hebben. Maar dat is officieel geen probleem. Er bestaat
geen opvang of hulp voor vrouwen die aangerand, verkracht of mishandeld zijn. De
hulpverlening doet het af met opmerkingen als: 'dat komt niet voor', 'als het al voorkomt, dan
vragen vrouwen daar 'zelf om en vinden dat zelfs fijn'. Wat vrouwen van aanranding,
verkrachting en mishandeling vinden, komt nooit ter sprake. Problemen of klachten van vrouwen
daarover worden niet gehoord of gewoon genegeerd. Het probleem bestaat eenvoudigweg niet.
Want de hulpverlening maakt uit wat een probleem is of niet. En hoe dat probleem heet.
Klachten en problemen van vrouwen worden dan ook meestal vertaald in andere termen zoals
'huwelijkse problemen, hysteriese, neurotiese of masochistiese reacties' (hetgeen betekent dat
haar verhaal niet geloof wordt).
Wij vonden dit .slecht. Wij wilden konkrete hulp bieden aan vrouwen die hulp vragen voor
problemen als zij die zelf ervaren. Wij wilden ook dat andere hulpverleningsinstellingen hun
eigen wijze van hulpverlening aan vrouwen gingen veranderen.
Wij kozen er voor om ons specifiek te gaan bezighouden met hulpverlening aan mishandelde
vrouwen. Een duidelijk probleem waar duidelijk niets aan gedaan werd. Wij wisten dat het
voorkwam en vermoedden ook dat het véél voorkwam. Negen maanden lang bereidden we ons
grondig voor. Lazen boeken over onderdrukking en bevrijding, bespraken
hulpverleningservaringen, maakten analyses, oefenden onszelf via rollenspelen in het (af)houden
van gesprekken. We maakten een inventarisatie van de hulpverleningsmogelijkheden voor
vrouwen die te lijden hebben onder fysiek geweld. Er stonden wel opvangtehuizenvoor vrouwen
en hun kinderen, maar die bleken (op één na) ook allemaal uit te gaan van het idee dat
 |
 |
 |
 |