van Baalen, Ekelschot, Harmsen, van Leeuwen, ZUSTERSCHAP EN DAARNA
, geschiedenis van het radikaal
feminisme adhv tien jaar Amsterdamse Vrouwenkrant. Amsterdam 1982, de Bonte Was
Hoofdstuk 1, GROTE VERWACHTINGEN
10
worden (niet zo moeilijk, elke dag wel een vrouw in de krant afgebeeld als seks-
poes of huissloof, of een diskriminerende personeelsadvertentie) die dan terug-
gestuurd moesten worden met daarop een mannelijk geslachtsdeel afgebeeld.
Ervaringen, akties, evenementen - een groeiend bewustzijn, een groeiende be-
weging. Kongressen, ook in Duitsland en Frankrijk; uit Amerika bezoek van Glo-
ria Steinem. Weliswaar uitgenodigd door Libelle die prompt een Miss-Steinem-
verkiezing organiseerde, waartegen natuurlijk ook weer geprotesteerd moest
worden, maar ze hield een schitterende lezing, die ook weer terug te vinden is in
één van de Vrouwenkranten. Daarin waarschuwde ze tegen het 'verdeel en heers'
en riep ze op tot doorbreking van het isolement om zo tot de meest ingrijpende revo-
lutie te komen 'die het meest fundamentele kasten systeem genaamd het patriar-
chaat, omver moet werpen.' (...) 'Ik hoop dat we coalities kunnen vormen met el-
kaar, tegen de belangen van de patriarchale en racistiese regeringen waaronder
wij leven. Klasse noch nationaliteit mogen ons onderling verdelen. Wij kunnen de
strijd winnen als we vertrouwen stellen in onze zusters als volwaardige menselij-
ke wezens.'
Strijdbaarheid. Het stond niet los van het uitzoeken van het hoe en waarom van de
onderdrukking, van wat de voorwaarden zijn tot de bevrijding van de vrouw. Er werden
artikelen geschreven in de Vrouwenkrant - met name in het kongresnummer - waarin
duidelijk gemaakt werd dat die onderdrukking in ieder geval ekonomies bepaald is.
Stukken over Marx en Engels die aangetoond hadden dat het monogame huwelijk
gebaseerd is op bezit en dat er in feite sprake is van een eerste klassetegenstelling
tussen mannen en vrouwen, waarbij de man de bourgeois en de vrouw het proletariaat
vertegenwoordigt, doordat zij gratis het huishouden doet en voor het nageslacht zorgt.
Liefde en romantiek zijn daarbij de 'franje' die ervoor moet zorgen dat vrouwen zich
gewillig als slaaf laten uitbuiten.
Over seksualiteit binnen het kapitalisme ging een ander artikel - de konsumptie-
maatschappij die ook konsumptieseks kreëert: de seksuele revolutie.
Ekonomiese onafhankelijkheid. Eén van de voorwaarden voor vrouwen om
niet langer door hun mannen uitgebuit en onderdrukt te worden. Dus werd er
ook over buitenshuis werkende vrouwen geschreven. Over hoe weinig dat er zijn
(maar 26 van elke 100 vrouwen in Nederland heeft een baan) en over Eveline Sul-
lerot die aantoonde dat vrouwen ook dan alleen nog maar die baantjes hebben
die het eenzijdigst zijn, het laagst betaald, geen promotiekansen of verantwoor-
delijkheid geven en altijd in de verzorgende of opvoedende sektor liggen; over
de dubbele uitbuiting van werkende vrouwen omdat ze ook nog eens de taak
voor het gezin en het huishouden erbij hebben. Daarom werd ook in het kon-
gresnummer Margaret Benston aangehaald, omdat zij stelde dat de opheffing van
het huishouden - door kollektivering, industrialisering - één van de belangrijkste
voorwaarden is tot wèrkelijke bevrijding van de vrouw.
Het werd duidelijk dat bevrijding niet mogelijk is binnen het kapitalisme, waarin al
naar gelang de behoeften van het systeem vrouwen heen en weer geschoven
worden binnen de op dat moment gewenste marges. Hoe afhankelijk vrouwen
zijn van deze grillen van het kapitalisme, valt te lezen in een artikel in één van de
Vrouwenkranten over de positie van vrouwen in nazi-Duitsland. Werden vrouwen
in eerste instantie massaal ontslagen en geweerd van de arbeidsmarkt en tot niks
meer dan baarmachines gereduceerd - toen in '37 de oorlogsindustrie op gang
kwam werden tienduizenden vrouwen en meisjes daarin te werk gesteld. Was so-
cialisme dan de oplossing? In het kongresnummer een aantal kritiese beschou-
wingen over de positie van de vrouw in landen als Cuba, China en Rusland,
waarin werd duidelijk gemaakt dat socialisme wel een voorwaarde, maar zeker
geen garantie is voor vrouwen bevrijding.
 |
 |
 |
 |