De Bonte Was, FEMINIST 2, Amsterdam 1977
reakties op Feminist 1
16
Ik geloof niet dat goedgekeurde maatschappelijke veranderingen een reproduktie van
de huidige maatschappelijke orde zullen geven. Daar zijn we zelf bij. We kunnen ons
als feministen terugtrekken om samen ons te bezinnen over doelen en strategie, maar
om van de mannenmaatschappij een mensenmaatschappij te maken, hebben we o.a.
te werken met en binnen deze instituten, die nu nog hoofdzakelijk uit mannen bestaan.
De gelukkiger, ontspannen samenleving, die mij als ideaal voor ogen staat - met voor
ieder recht op ontplooiing, Inkomen en bezigheid - zal bevolkt worden door mannen en
vrouwen.
Geen echte feminist ben ik dus, maar toch bezig met de positie van de vrouwen in
onze maatschappij. Met belangstelling zie ik het volgende nummer tegemoet om te
kunnen lezen wat anderen ervan vinden. Wat hun voor ogen staat bij het begrip
revolutie en hoe zij die denken te verwezenlijken.
(5)
Strijden, ja maar hoe?
Na een periode van betrekkelijke rust aan het emancipatie- en feminismefront, waar
velen weliswaar hard aan het werk waren maar waar niet zozeer sprake is geweest
van een voorhoedegevecht, is feministiese uitgeverij De Bonte Was gekomen met een
eerste aflevering van haar tijdschrift Feminist. Hiermee wordt een poging ondernomen
die rust te verstoren, doordat de schrijfsters hevig te keer gaan tegen alles wat er in de
vrouwenbeweging in Nederland gaande is. En vooral waarschuwen ze tegen het grote
gevaar waarmee de beweging bedreigd zou worden, de 'inkapseling' in de bestaande
maatschappelijke orde. Tot slot roepen ze alle vrouwen die ze hopen wakker te
schudden, op tot 'nieuwe aktiviteiten in het kader van revolutionair feminisme'.
Ik denk dat de vrouwen van 'De Bonte Was' gelijk hebben wanneer ze zeggen dat het
tijd is dat een aantal zaken weer krities aan de orde gesteld worden en dat het bovenal,
nu de beweging groeit en bloeit, van het grootste belang is om waakzaam te blijven en
de inhoudelijke diskussie niet uit de weg te gaan.
Maar hoe denkt 'De Bonte Was' de inkapseling te kunnen voorkomen? Ik vind de
oplossing die wordt geboden, n.l. 'radikaal feminist ben je in je vrije tijd' niet
bevredigend. Want wat is de gedachte daarachter: dat in die vrije tijd, zonder het
corrumperende en inkapselende geld te verdienen, gewerkt moet worden aan de
revolutie.
Een revolutie die dan geheel in afzondering van de maatschappij wordt voorbereid, een
revolutie van buitenaf dus.
Zonder het gevaar voor inkapseling te willen onderschatten, zie ik toch ook een andere
weg voor de vrouwenbeweging. Met opzet zeg ik een 'weg' en niet 'strategie' of
'ideologie', omdat juist zo min mogelijk moet worden vastgelegd over het 'hoe' en het
'waarnaartoe'. Maar dat we op weg zijn is duidelijk, en een ieder gaat vroeger of later
voorbij het punt van niet meer terug kunnen. De weg, een weg, die ik zie is er niet een
van de revolutie van buitenaf, maar, om in diezelfde terminologie te blijven, een guerilla
van binnenuit. Is het ons na enige jaren vrouwenbeweging op een gegeven moment
duidelijk geworden dat het niet alleen een kwestie was van zaken buiten onszelf die
moesten veranderen, maar dat ook een grote verandering in onszelf moest
plaatsvinden, zo is het nu duidelijk, lijkt me, dat we niet alleen van buitenaf tegen de
maatschappij moeten vechten, maar dat we deze ook van binnenuit moeten bestrijden.
En bij die aktie moeten we voor een deel de wapens, zoals bijvoorbeeld geld, en voor
een deel de verworvenheden, zoals bijvoorbeeld kommunikatiemiddelen, van die
maatschappij gebruiken. In deze visie is de vrouwenbeweging erbij gebaat dat zij zo
breed mogelijk wordt, dat zij een plaats verovert op alle gebieden en in alle lagen van
de maatschappij. Dan mogen subsidies worden aangenomen, mogen eigen
 |
 |
 |
 |