de Bonte Was, FEMINIST (1), Amsterdam 1977, De Bonte Was
26
De gesubsidieerde revolutie
De Vidovrouwen (vrouwen in de overgang) hebben subsidie gekregen van de minister. Maar wel
onder de voorwaarde dat zij kontakt zoeken met andere groepen aktieve vrouwen, zoals De Bonte
Was. Even lijkt het erop dat de minister voor een eenheid binnen de vrouwenbeweging is. Dank U,
minister. Maar hij heeft er ongetwijfeld andere belangen bij dan de beweging zelf. Centralisatie van
aktiviteiten betekent voor de minister dat hij minder subsidie hoeft te geven en dat er beter kontrole
kan worden uitgeoefend over de aktiviteiten.
Een paar jaar geleden werd bijna iedere subsidie-aanvraag voor vrouwenaktiviteiten gehonoreerd.
Er waren nog niet zoveel groepen die wat vroegen. En ze vroegen ook nog niet zoveel. Nu stromen
de aanvragen binnen. Door de Emancipatie Kommissie geadviseerd verstrekt de minister links en
rechts wat geld, onder voorwaarde dat... De E.K. is ook alweer door de minister samengesteld (op
advies van allerlei ambtenaren). Er zullen best goedwillende vrouwen zitten in die kommissie, maar
zolang zij onder het ministerie van CRM vallen, wordt hun denken, worden hun adviezen daar in
sterke mate door bepaald; zij adviseren dat soort vrouwenaktiviteiten dat maatschappelijk erkend en
zelfs gesteund wordt (vrouwen moeten een beetje aktiever, een beetje zelfstandiger worden; daar
heeft iedereen wat aan).
Werden een paar jaar geleden nog aktiegroepen gesubsidieerd, nu bestaat de neiging instituten te
subsidiëren, of door subsidievoorwaarden instituten te laten ontstaan (zoals bij de VIDO-vrouwen).
Het is niet voor niets dat de minister voor dit jaar alle vrouwenhuizen 15.000 gulden heeft
geschonken; hij scheert ze over een kam: vrouwenhuizen zijn vrouwenhuizen. Daar moeten op den
duur maar alle vrouwenaktiviteiten worden ondergebracht. Over een aantal jaren krijgen dan alleen
nog de vrouwenhuizen subsidie en niet meer de 'ongeorganiseerde' vrouwengroepen. De nieuwe
voorwaarde wordt dan zoiets als dat alle vrouwenhuizen zich landelijk moeten gaan organiseren,
zodat op den duur alleen nog het CBV (Centraal beheer vrouwenhuizen) gesubsidieerd hoeft te
worden, mits de beleidsnota door de minister goedgekeurd is. Vrouwenhuizen zijn dan een soort
buurthuizen geworden. 'Ja, maar met alleen maar vrijwilligster' roept nu iemand. Nee, want de
aangevraagde subsidie wordt niet door alle vrouwen louter voor aktiviteiten gebruikt. Er zijn er nu
al die er van leven. En straks zijn het er ongetwijfeld meer (Tenzij, wat wij hopen, iedereen nu eens
heel goed gaat nadenken).
Er zou wel eens de volgende situatie kunnen ontstaan, over een aantal jaren:
De femsocgroep wordt geleid door drie betaalde krachten; twee lager betaalden maken het bulletin.
In de wat luxere ruimten van de vrouwenhuizen proberen de betaalde 'FORT-terapeutes' haar
schuldgevoel aan de klanten over te doen. De stichting Amazone heeft net brand gehad in haar
riante grachtenpand en zit één-hoog-voor in het Amsterdamse Vrouwenhuis. Maar er zijn inderdaad
nog vrijwilligsters: de barvrouwen, schoonmaaksters, koördinatiegroepvrouwen en nog een
handjevol, zij doen het nog voor niets. Het lijkt echt op een buurthuis.
De echte buurthuizen en vormingscentra hebben ondertussen ook niet stilgezeten. Het
bejaardenwerk is grotendeels vervangen door vrouwenwerk. Praatgroepen, moedergroepen,
seksgesprekken, of ze daar aan mee wil doen is een geijkte vraag geworden bij alle
sollicitatiegesprekken met nieuwe volwassenenwerksters. Meestal wordt haar gevraagd: 'Ben je wel
feministies?' Want zo heet dat dan als je tegen betaling iets met vrouwen gaat doen, waardoor zij
het beter gaan doen ('De vrouwen bij ons in de buurt vinden vrijen allemaal leuk, en ze zijn ook
veel zelfverzekerder geworden. Ze voelen zich ook niet meer schuldig als ze hun kind uit het raam
willen kieperen. Volgende week begint de 6e vervolg-VOSkursus. Bij de 7e mogen de mannen
weer meedoen')
LM-buro's, SPD's, IMP's, Center, allemaal zijn zij gaan inzien dat er meer met vrouwen moet
gebeuren. Bij sommige instituten kan je kiezen uit zes soorten seksterapie. Door de grote