de Bonte Was, FEMINIST (1), Amsterdam 1977, De Bonte Was
21
Inkapseling 2 :
vrouwenbeweging en geld
De radikale feministiese vrouwenbeweging is ontstaan als reaktie op de twee bestaande
Nederlandse feministiese groepen, die toegankelijk waren voor mannen.
MVM was opgezet voornamelijk om via vrouwen die al maatschappelijk aktief waren het leven wat
gemakkelijker te maken. Dolle Mina wilde vrouwen bij de socialistiese strijd betrekken. Geen van
beide bewegingen richtte zich op innerlijke bevrijding en zelfrespekt voor alle vrouwen. Na een
aantal moeizame jaren is via praatgroepen, vrouwenkranten, vrouwenkongressen en vrouwenhuizen
een beweging van de grond gekomen die dat wel probeert en die daar een aantal konsekwenties uit
heeft getrokken voor de wijze van organisatie en omgang.
Het doel is bevrijding van alle vrouwen: dan moet ten eerste worden voorkomen dat een kleine
groep vrouwen macht krijgt over alle anderen. De ervaring leert dat in grote organisaties dat niet te
voorkomen is: dus willen we geen grotere organisaties, maar kleine, zo mogelijk open groepen, met
roelering van funkties en zonder toporgaan met beslissingsmacht. Verder moet worden voorkomen
dat er een groep vrouwen ontstaat die naar de buitenwereld toe het feminisme gaat
vertegenwoordigen en dan gemanipuleerd kan worden door de bewustzijnsindustrie:
dus geen sterrensysteem, maar anoniem en kollektief werken, proberen zoveel mogelijk vrouwen
aan het praten en schrijven te krijgen, zodat zij allen hun eigen echte stem hebben.
Dit soort feminisme spreekt inderdaad heel veel vrouwen aan, dus het begint een zekere mate van
maatschappelijke macht te krijgen. Tien jaar geleden werd je als radikaal feminist voortdurend
aangevallen en uitgelachen; nu kan je er een zeker maatschappelijk respekt mee veroveren. Dat is
fijn, want anders zouden we het op den duur niet volhouden.
Maar wat gebeurt er nu? Vrouwen die in de bewustzijnsindustrie werken - met name in de media en
in therapieën – en die aanvankelijk juist niet feministies wilden worden, beginnen er nu aardigheid
in te krijgen. Er zit brood in feministiese artikelen, televisieprogramma's, boeken en vooral
natuurlijk in therapieën, omdat vrouwen toch al de belangrijkste klanten van psychiaters en
psychologen waren. Deze vrouwen maken een tegenideologie, die in vragende vorm wordt
gebracht: waarom mag je geen geld verdienen met iets wat je leuk vindt? Waarom moeten vrouwen
nu weer het liefdewerk doen?
Ik zal nog maar eens uitleggen waarom dit noodzakelijk is, hoewel de doelstellingen zoals ik die
heb opgeschreven, zo duidelijk zijn als wat. De meeste vrouwen vinden ze zelfs zo
vanzelfsprekend, dat ze er nooit over nadenken. Moet je geld verdienen als je achter de bar staat in
het vrouwenhuis? Als je de gang dweilt? Als je de vrouwenkrant tikt? Als je twee uur met een
depressieve vrouw praat? Als je een stukje schrijft voor De Bonte Was? Natuurlijk niet, roepen ze
buiten Amsterdam nog.
Maar in Amsterdam begint al twijfel te groeien. Bijna alle feministen hebben het moeilijk op hun
werk, omdat ze niet achter de doelstellingen ervan staan. Velen hebben jarenlang minstens halve
dagen voor niets aan het feminisme -gewerkt, onder dikwijls hele moeilijke omstandigheden;
agressie van de buitenwereld, agressie van andere vrouwen die het feminisme maar bedreigend
vonden. Als anderen, die dikwijls veel minder feministies zijn, geld, soms heel veel geld -
therapieën, groepsbegeleidingen, feministiese damesromans - verdienen, waarom wij dan niet? Zijn
wij die voor niets werken dan stomme huisvrouwen, wereldvreemde overblijfsels van de
revolutionaire stemming van de zestiger jaren, die zo goedgelovig zijn geweest om de
revolutionaire ideeën (want bevrijding van alle vrouwen is revolutionair) tot een richtsnoer van hun
leven te maken, terwijl nu de nieuwe vrouw (een beetje feministies, een beetje socialisties en een
beetje lesbies) komt om de voordelen in te pikken?
 |
 |
 |
 |