Anneke van Baalen en Marijke Ekelschot, TEGENNATUURLIJK, Amsterdam 1985, De Bonte Was
36
van dieren in gevangenschap. Dat betekent dat je, als je je niet wilt ergeren,tegenwoordig
behalve de bioskoop ook de dierentuin moet mijden.
Neem de Apenheul in Apeldoorn. Daar zit een treurige groep gorilla’s op een eiland vol met
door plastic hulzen beschermde bomen. Dat plastic is omdat die gorilla’s anders in die
bomen zouden klimmen en van en in de takken nesten zouden bouwen; maar verder zijn het
echte, natuurlijke gorilla’s. Ze worden dan ook gevoerd. Om drie uur begint de show, bij mooi
weer tenminste. Hij wordt ingeleid door een grote gorilla die bij het zien van de zwarte
zwanen in de gracht eventjes gaat stampvoeten en zelfs, net zoals Morgan a suitable case
for treatment, op zijn borst trommelt. De andere dieren hobbelen er nogal sloom achteraan.
De voederaars stellen zich op aan de overkant van de gracht. Het zijn er twee, beiden
dragen een plastic bakje met appels en stukken komkommer. Beide bakjes zijn zo te zien
even vol. Het voederen betaat eruit dat het trommeldier de inhoud van het ene bakje krijgt
toegeworpen en alle andere dieren, zo’n stuk of tien, samen het andere. En het werkte, hoor!
Het publiek stelde verrukt vast ‘hoe goed je kon zien dat er een hiëarchie was.’
Proefondervindelijk bewezen dat het natuurlijk is dat de klootzakken de baas zijn en dat
kinderen, jongeren en vrouwen tevreden moeten zijn met de kruimels die van de tafels van
de machtigen vallen. Wie realiseert zich dat het de dierentuin is die van dat dikke domme
dier een uitbuiter gemaakt heeft? ‘Als hij niet het eerst krijgt en het meest, wordt hij
vervelend’, verklaarde de oppasser desgevraagd. In het oerwoud zijn er geen jongens met
bakjes, daar zorgt zo’n beest gewoon voor zichzelf, daar helpt geen trommelarij aan - dat is
immers nou juist het verschil tussen dieren en mensen.
Je zou kunnen zeggen dat de Apenheulshow (er leven trouwens ook hele leuke kleine
aapjes zonder menselijke pretenties) een uitzondering is, een onschuldig zondagsvermaak
voor gezinnen; dat ze er niet zo aan gedacht hadden dat hun ritueel tot reaktionaire
konklusies kon leiden. Te optimist. Het progressieve weekblad Vrij Nederland wijdde laatst
meer dan een pagina aan een interview met de bioloog Frans de Waal, die op grond van
langdurige observatie van zijn dierentuinchimpansees vastgesteld heeft dat de sociale
wetenschappen afgeschaft kunnen worden. Chimpansees zijn voor 99,5% mensen en
mensen kunnen beter door biologen bestudeerd worden, want ‘sociale wetenschappers
hebben soep in hun ogen’ en missen ‘de arendsblik van de bioloog, die van jongs af aan al
getraind is met de mikroskoop.’ Eindelijk zullen dan de raadsels van kantoortuin en koalitie
ontsluierd worden!
De oude koek van Desmond Morris dus. Maar daar gaat het de interviewers dan ook niet
om. De man-vrouw-verhouding, daar zien ze de spektakulaire ontdekkingen. En daar komen
ze inderdaad, de oude vijftigerjarenklichees. Zéér spekulatief worden ze geformuleerd:
Seksuele polygamie bij mannen is aangeboren; de band tussen moeder en kind eist
borstvoeding; lesbiese vrouwen zijn
agressieve manwijven die pas als ze door een
doorzetter worden geneukt en een kind krijgen weer goed en lief worden.
Gadverdamme. Was De Waal maar een aap. Uitspraken en foto tonen ons daarentegen het
soort ME-er, dat ook in zijn vrije tijd mensen in elkaar slaat. Als hij een tram had dan zou ik
hem in brand steken.
November
Ieder jaar erger ik me er weer aan dat onze iepen zo los in hun blad zitten. Ik ben er van
overtuigd dat het overal nog volop herfst is en hier zit ik dan, half november, tussen de kale
bomen. Niets geen ‘De bomen dorren in het laat seizoen’ - er hoeft maar één keer
windkracht vijf te zijn en de maan schijnt door de bomen. Goed, dan geen Kloos, maar ‘boom
in de winter’ van Ria Giskes
1
1
Ria Giskes-Pieters, Alleen maar het gevoel van leven. 5
e
druk, De Bonte Was 1981
 |
 |
 |
 |