Anneke van Baalen en Marijke Ekelschot, TEGENNATUURLIJK, Amsterdam 1985, De Bonte Was
50
op een kerk, en wel op de grootste en de oudste: de katolieke kerk (waarmee hij in het amerikaans
de afkorting dan ook nog gemeen heeft: R.C.: Roman Catholic (Re-evaluation Counseling.))
De organisatie
De paus, kardinalen, bisschoppen, priesters: allen zijn in de gemeenschap aanwezig, in dezelfde
absolute hiërarchie. De paus is Harvey Jackins. Hij vaardigt encyklieken uit, waarin hij zijn
ondergeschikten toespreekt over hun plaats in de gemeenschap en hun taak in de wereld (op de
inhoudelijke verwantschap tussen Jackins' encyklieken en die van de pausen van de laatste eeuw
komen we straks terug).
De zoon van Jackins, Tim, is zijn vervanger op aarde (dat is inderdaad goddelijk). De kardinalen
zijn de door Jackins aangestelde 'nationale leiders'. De 'regionale leiders' zijn de bisschoppen (ook
al - op voordracht van de nationaal leider
- door Jackins benoemd); de 'leraren' en 'leraressen'
tenslotte zijn de priesters. Om les te mogen geven hebben ze een door Jackins ondertekend
certifikaat nodig. In bezit van zo'n certifikaat kunnen ze een co-counselklas starten (twee per jaar
minimaal, anders raken ze het certifikaat weer kwijt).
Het is absoluut niet de bedoeling dat iedereen die in een klasje zit tot de gemeenschap toetreedt.
Iedereen heeft het leiderschap wel in zich, aldus Jackins, maar diegenen moeten tot toetreding
gestimuleerd worden die met de minste investering het meeste opleveren (PT 42,9).
De leerlingen in de klasjes worden gesticht met het evangelie volgens Jackins, met biecht
('ontlading'), ritueel (rondjes) en teater ('demonstraties') waarbij de leerkracht ter stichting van de
gelovigen een serie ontladingen ten beste geeft. Een getuige: 'En toen ging-ie vreselijk staan rillen
onder het geroep van "Friesland, Friesland" of zoiets.' Financieel verkeert de Gemeenschap nog in
het stadium van vóór 1870, toen de RK kerk zijn priesters ging salariëren. De leraren en
leraressen in het co-counselen moeten in feite maar zien hoe ze hun kostje bij elkaar sprokkelen.
'Uitbreidingsgebieden' worden in het begin door de paus gefinancierd, maar op den duur moet het
lesgeld echt uit de zakken van de leerlingen van het klasje komen. In ieder geval is een kwart van
de opbrengst voor de centrale organisatie in Amerika, die er het 'uitbreidingsfonds' en het
'literatuurfonds' (Rational Island Publishers') mee financiert.
De literatuur is niet gering. Jackins schreef een stapel boeken, met als titels 'The human side of
human beings', 'The Human Situation', 'The Upward Trend' en 'The Benign Reality' en natuurlijk
'Fundamentals of Co-counseling Manual' voor de beginners (behalve 'The Upward Trend' zijn ze
allemaal ook onder andere in het nederlands vertaald). Ook gedichten van de hand van Jackins
(The Meaningful Holiday' en 'Zest is best') verschenen bij Rational Island en allerlei 'rough notes'
van Jackins en anderen.
Naast videotapes en geluidskassettes verschijnen er in Amerika 31 tijdschriften. Een greep er uit:
'The Caring Parent', 'Complete Elegance' (voor gehandicapten), 'Forever and ever', 'Men', 'Priests
and Nuns', 'Newsletter', 'Sisters', 'Wide World Changing', 'Working for a living' en 'Young and
Powerful'. Allemaal voor verschillende doelgroepen en voor iedereen 'Present Time'. Vroeger
kregen de leerkrachten over de hele wereld een keuze uit die bladen in konsignatie toegestuurd,
maar 'omdat het universum in een dalende lijn zit' moeten ze nu meteen betaald worden; meteen
in de eerste les in een co-counsellesje moet bij leerlingen op koop van bladen aangedrongen
worden. Niet uitlenen!
Nederland krijgt regelmatig komplimenten van Jackins over de kwaliteit en het tempo van de
ontwikkeling. Geen wonder want in Nederland wordt de co-counselgemeenschap in feite door de
overheid gesubsidieerd. De verspreidingscentra zijn alle gevestigd in overheidsinstellingen; de
verspreiding gebeurt grotendeels in betaalde tijd: Ivabo, Instituut voor kliniese psychologie in
Utrecht, Vormingscentra De Drakenburg, De Oorsprong (al sinds 1977), De Grupstal en De Born.
En verder dus in ieder geval De Maan in Amsterdam en Balsemien in Den Bosch. We begrepen
dat ook menig sociale akademie - via door één van bovengenoemde instellingen geleverde
docenten - in de greep van het co-counselwezen verstrikt raakt. Hoeveel van al die
overheidsgelden naar Amerika verdwijnt is ons niet duidelijk geworden. (Joke Hermsen deelde ons
mee dat ze op vragen onzerzijds niet wilde antwoorden.) In de VS zijn trouwens betalingen aan
RC aftrekbaar van de belastingen.