Anneke van Baalen en Marijke Ekelschot, TEGENNATUURLIJK, Amsterdam 1985, De Bonte Was
51
Boven schreven we al dat kritiek niet geduld wordt. Als iemand bijvoorbeeld wil weten waar het
geld naar toe gaat, dan wordt haar of hem duidelijk gemaakt dat er 'pijnpunten' op geld zijn, die
weggecounseld moeten worden.
Geen enkel van die bladen bevat dan ook enige kritiek, noch de amerikaanse, noch de
nederlandse. Officieel heeft Jackins de eindbeslissing over wat wel of niet gepubliceerd mag
worden. In Nederland heeft hij zijn bevoegdheid aan Hermsen overgedragen, die op haar beurt
aan Sanders de censuur op de Goed en Nieuwsbrief heeft gedelegeerd, die hem zo nodig
verdedigt: 'gevoelens moeten ontladen worden en niet overal uitgestald.' (GNB 16, mrt 1981)
In Present Time nam Jackins het weerwoord op de kritiek op het leiderschap voor zijn rekening. Er
zijn mensen, aldus Jackins, die vinden dat 'de herwaarderingsgemeenschappen van het
individuele leiderschap en de werkkonsensus, moeten teruggaan naar collegiaal bestuur en
parlementaire meerderheidsbesluiten, en weer terug moeten gaan naar de pseudo-'demokratie'
van de westerse onderdrukkende samenlevingen'. Dat soort kritieken moet opgevat worden als
'conditionering door de onderdrukkende samenleving', als gerestimuleerde oude pijn die 'ontladen'
moet worden (PT 44).
Behoefte aan demokratie is een vorm van onderdrukking dus!
Religiositeit
Niet alleen de vorm van de HC gemeenschap, ook de inhoud is van de christelijke, met name de
katolieke, godsdienst afgeleid.
Eén van de richtlijnen voor het beleid van de Gemeenschap van 1981-1983 luidt: 'Dat we over de
mogelijkheid van lichamelijke onsterfelijkheid beginnen te ontladen en er over gaan praten.' Voor
degenen met een hang naar onsterfelijkheid bestaat in de VS al een blad, 'Forever and ever'
geheten. Ook de bladen 'Priests and Nuns' en 'Transcendence' wijzen in de richting van een
vermeend hiernamaals en Jackins is er geheel van overtuigd dat de menselijke 'genialiteit' een
pendel naar de eeuwigheid inhoudt. Niet iedereen hoeft overigens dezelfde opvattingen te hebben
over die 'onsterfelijkheid. Het blad 'Transcendence' is speciaal in het leven geroepen om de
verschillende religieuze behoeftes met elkaar te verbinden.
De mens die 'goed, geniaal en gelukkig' geboren is, is natuurlijk ook een religieus element.
Geschapen naar Zijn Beeld, zoals degenen die godsdienstig zijn opgevoed nog wel weten. En
toen uit het paradijs verjaagd omdat zij zondigde, weet u nog wel. Maar de Verlossing was altijd
mogelijk. (Tot Calvijn kwam met zijn predestinatie,) 'Er bestaan geen slechte mensen; er zijn
alleen maar goede mensen die slechte dingen doen, wanneer zij van slag raken door de
emotionele wond die hun omgeving hen heeft toegebracht. Er bestaan geen mensen die met
opzet kwaad doen; er is sprake van ondoelmatig gedrag, waartoe onschuldige mensen gebracht
worden door het leed dat hen is aangedaan en waarvan ze nooit hersteld zijn. Er bestaan geen
gemene, moorddadige verdorven mensen; het zijn vriendelijke, behulpzame, liefdevolle mensen,
die gedwongen worden tot gemeen, moorddadig en verdorven gedrag door niet geheelde wonden
waarvan zij zelf de eerste slachtoffers zijn.' (Harvey Jackins in 'Het menselijke van de mens')
In deze preek springt tegelijk het wezenlijke verschil tussen de katolieke kerk en de terapeutiese
gemeenschap van Jackins naar voren, het verschil tussen de 'biecht' en de 'ontlading'. Het
katolicisme gaat er immers wel degelijk van uit dat mensen verantwoordelijk zijn voor hun eigen
daden; de biecht is een middel om via 'berouw' 'vergiffenis' te krijgen voor de, verkeerde daden.
Wat Jackins echter doet is zijn onderdanen ontheffen van hun persoonlijke verantwoordelijkheid.
De 'ontlading' is het ritueel afschudden van die verant-woordelijkheid.
De verzoening
Het is duidelijk dat een teorie waarin uitgegaan wordt van zielige onderdrukkers vol met oude pijn
de revolutie door de onderdrukten niet als uitkomst zal hebben. Sterker nog, het co-counsel wezen
gaat er gewoon van uit dat 'onderdrukten' helemaal niet echt onderdrukt worden. Die