De Bonte Was, VROUWEN OVER HULP BIJ ZIEKTE EN PROBLEMEN, Amsterdam 1978
45
met een stethoscoop luisterde en een voortdurende bezorgde aandacht. Dat was allemaal
het geval, die ene keer. En meer. Hoofdzakelijk heerste een soort paniek; mijn
grootouders bij wie we na de dood van mijn vader waren ingetrokken, konden de zorg
voor de drie jonge kinderen nauwelijks aan. Nu nog staat me het wat zenuwachtige
geredder bij, teveel vreemd eten en vooral het gevoel dat het ziek zijn maar snel over
moest zijn omdat het lastig was.
Het was geloof ik ook snel over. Binnen de kortste keren lag mijn moeder in bed
pannelappen te haken, kon ik haar weer aan de kop zeuren met mijn eigen wel en wee en
hoefde ik wat minder te waken over mijn kleine broertje en zusje. Toen de pannelappen
af waren en de patiënt, wat witjes en gauw moe, ons nog maar één boterham met
hagelslag toestond en de sommen uitlegde, was de situatie weer normaal. Moeder moest
dat maar niet meer doen, de zaak zo in de war schoppen.
Dat deed ze dan ook niet meer, de zeven jaar daarna. Er kwam een nieuwe vader, een
nieuw huis, een nieuwe school, alles veranderde, maar één ding bleef hetzelfde: moeder
bleef pal overeind. Het huwelijk bleek een mislukking, mijn vader stortte met de
regelmaat van een klok in, de chaos binnen het gezin was niet meer te hanteren maar
moeder bleef pal overeind. Wat moest ze ook anders. Moeders horen altijd aanwezig en
zorgend beschikbaar te zijn, anders deugen ze niet voor hun taak en zal dat verwijt ze
duchtig ingepeperd worden. Wel werd ze gaandeweg wat vermoeider, grijzer, minder
opgewekt. De rek ging eruit maar áls ze zich een keer niet lekker voelde of desnoods
griep had, dan deed ze dat heel diskreet zodat niemand er iets van merkte of er last van
ondervond.
De enkele keren dat ze zich, om welke reden dan ook, even niet meer kon beheersen en
huilend iets riep van dat ze er niet meer tegen kon, liet iedereen dat eigenlijk van z'n
kouwe kleren afglijden. Wat deed dat mens eigenaardig, wat eng, waar hééft ze het over,
doe nou maar weer gewoon en hou op met dat gezeur. Dan ging ze naar de badkamer en
kwam daar wat later drooggedept en zwijgend weer vandaan.
Moeders zeuren niet over zichzelf, ze zijn er om tegen gezeurd te worden en zijn stuk
voor stuk de partikuliere verzorgsters van een paar voortdurend afhankelijke half-
invaliden, het gezin, en mogen daar niet ongelukkig of ziek van worden tenzij ze falikant
onderuit gaan, dus krankzinnig worden of doodgaan of iets dergelijks. 'Wat is er kindje,
heb je wat? ' vroeg mijn vader als ze het tobben niet langer afdoende kon verbergen en
heel stil zat te zitten. 'Niets, ik heb niets. Zal ik thee zetten? ' Mijn moeder zat aan de
verkeerde kant van de lijn.
Toen ik 16 was en in de zes jaar daarna leerde ik een andere moeder kennen, die van mijn
vriendin, niet zo'n nette als de mijne. Deze had geld, flair, een grote bek en een man die,
afgezien nog van het feit dat hij vaak thuis werkte wat gezellig kan zijn, in staat was een
maaltijd te koken en koffie te zetten. Deze moeder stak niet onder stoelen of banken dat
ze tobde. Ze tobde voortdurend en zo hard dat er voor niemand een ontkomen aan was.
Kinderen ondankbaar, man een halfzachte waar je niets aan had, haar leven zinloos,
vrienden uiteindelijk maar ijdel en onbetrouwbaar, nooit tijd voor zichzelf, een waslijst
waar geen einde aan kwam. 'Niemand houdt van me, ik heb het altijd zo goed proberen te
doen maar ik ben ook maar een stom mens met maar één jaar ULO en nou laten jullie me
zitten'. Dan slikte ze weer net niet genoeg slaaptabletten of zei dat te gaan doen en was
daarna een paar dagen tam, gelukkig met alle aandacht die ze door zo'n aktie kreeg. Of ze
ging opeens weg, in een hotel zitten, kocht zich de vrijheid, om daarna terug te komen
met een nog groter schuldgevoel. 'Zien jullie nou wat een slechte moeder ik ben'. Jenever
verzachtte dat gevoel tenminste een beetje. Met een steeds groter wordende hoeveelheid
vage klachten reisde ze van specialist naar specialist, om of te horen te krijgen dat ze
 |
 |
 |
 |