De Bonte Was, VROUWEN OVER HULP BIJ ZIEKTE EN PROBLEMEN, Amsterdam 1978
46
maar flink wat kalmerende middelen moest slikken, ofwel de geneesheer kon haar niet
helpen en stuurde haar na het uitschrijven van een gepeperde rekening naar een confrère
die dan ook weer liet doorschemeren dat het gekte was.
'Ze moet opgenomen, dat gaat zo niet langer' als het servies midden in de nacht weer door
de kamer vloog. 'Niet op reageren, ze doet het toch niet' als ze opbelde om aan te
kondigen dat de elektriese kachel mee in bad zou gaan. Het was wel handig om te
bedenken dat ze niet helemaal goed snik was, dan hoefde je er niet écht op in te gaan. We
maakten haar met ons allen stapelgek. Ze zat aan de verkeerde kant van de lijn.
Afgezien van de keer dat mijn moeder in een shock raakte na een spuit penicilline bij de
tandarts heeft ze het nog tijden volgehouden te doen alsof ze nooit iets mankeerde. Op
het moment dat ze dan toch eindelijk iets kreeg was dat ook heel ongeloofwaardig, niet in
de laatste plaats voor haarzelf, denk ik. Alles zat fout, spieren fout, hart fout, darmen
fout. Aangezien de meeste ziektes te genezen of te diagnostiseren zouden moeten zijn en
dat alsmaar niet gebeurde, werd de arts in zijn vermoeden gesterkt. 'Hoofd fout', bedacht
hij, 'psychosomaties, mevrouw, spanningen', praatte een aantal keren met haar en
probeerde pillen op haar die niet hielpen. Trouwens, de overgang in zicht, ook al iets wat
zijn schaduwen vooruit werpt, geen wonder dat het niet zo goed ging.
Maar erg was het niet, ze moest toch maar gewoon doorgaan, ze was niet écht aangedaan.
Door ging ze, mijn moeder. Ze scheidde van haar man, weg van degeen die haar altijd het
gevoel had gegeven van niet genoeg te zijn, te doen, altijd maar meer en nooit versagen,
weg van degeen die haar gebruikt had als ekstra-moeder en maar een andere vrouw had
gezocht als vrouw.
Maar ook weg van degeen die wat ze ook deed klein maakte. 'Vrouwen!' riep hij een keer
zuchtend tegen mij toen ze begon over iets anders dan kennissen en kinderen, denkend
mij daarmee aan zijn kant te krijgen. jammer dat ik de dochter van mijn moeder was en
ook een vrouw. Weer twee van die zwakke eksemplaren op hun plaats gezet.
Die andere moeder heeft niet de tijd gekregen om te ontdekken dat er eigenlijk met haar
niet veel anders aan de hand was dan met de mijne. Ze ging dood aan een hartaanval. Als
niet ziek zijn betekent: energie, tamelijk ongehinderd aan iets door kunnen werken, niet
moe zijn of voelen dat het niet goed voelt van binnen, dan waren ze allebei ziek. Allebei
waren ze de verzorgsters, de boekensteunen van hun gezin en daarmee gelijk aan al die
honderdduizenden andere verzorgsters die onze maatschappij overeind houden. Niets is
ondankbaarder, onzichtbaarder en frustrerender dan zó verzorgen. Geen van beiden
konden ze weg van de plek waarin ze waren klemgezet, want weggaan, het hele kleine
beetje zelfstandigheid wat mensen nog kunnen hebben, daadwerkelijk gebruiken, was
niet mogelijk. Het is nog steeds niet mogelijk.
Moeders zitten aan de zieke kant van de lijn.
 |
 |
 |
 |