A.C. van Baalen & M.C.F.Ekelschot, Geschiedenis van de Vrouwentoekomst. Amsterdam 1980, De Bonte Was
Hoofdstuk 2 Het ontstaan van menselijke samenlevingen
49
systemen van verplichtingen en schulden gaan een steeds grotere rol spelen. In zo'n soort
groep kan een jager die veel vlees te verdelen heeft allerlei mensen aan zich verplichten -
door ze vlees te geven krijgt hij steeds meer status en prestige. Bij sommige Indianenvolken,
die in een gebied leefden dat heel rijk was aan wild en vis, werden er zelfs enorme feesten
gehouden waar de mannen met elkaar wedijverden in het weggeven van zoveel mogelijk
dingen, die eindigden met het vernielen van grote hoeveelheden dierbare bezittingen: de
potlatch. Dat is een duidelijk voorbeeld van een echte mannenkultuur, met veel bluf en
vertoon van kracht en dapperheid.
Dat betekent op zichzelf nog niet dat vrouwen onderdrukt worden. Zolang zij hun onderlinge
banden en hun eigen voedselverzamelwerkzaamheden - of in koude streken, waar maar
weinig groeit, hun aandeel aan jacht of visvangst - weten te behouden, blijven zij zelfstandig.
De verzamelaarsters-jagers samenleving blijft demokraties. Er bestaat geen systematiese
uitbuiting of onderdrukking. Anders gezegd: deze samenlevingen ontwikkelen zich niet tot
moderne manschappijen. Als die opkomen, blijven verzamelaarsters-jagersvolkeren in de
woeste gebieden hun oude manier van leven houden - tot zij beïnvloed, en tenslotte
uitgeroeid worden door welvarende landen en hun kolonisten.
De moderne manschappijen hebben zich niet ontwikkeld uit het jagen, vissen en verzamelen
in koude streken. Moderne samenlevingen zijn immers gebaseerd op produktie.
Verzamelaarsters en jagers produceren niet, zij oogsten wat de natuur oplevert, zonder dat
zij kunnen beïnvloeden of dat zal gebeuren. Zij blijven afhankelijk van de natuur: zij kennen
en begrijpen de manier waarop planten en dieren groeien en zich voortplanten, maar hun
natuurbeheersing ligt in het verstandig bewaren van reserves, niet in het produceren van
nieuwe overvloed. Daarom moeten zij zorgen dat zij niet te veel kinderen krijgen; en omdat
zij nooit rijk worden, blijven ze redelijk vreedzaam. Rijkdom, bevolkingsgroei en oorlog
kennen ze niet of nauwelijks. En die zijn juist de basis geweest voor de ontwikkeling van
onze 'beschaving'.
Verder lezen
Voor het hele boek:
Sesam Atlas bij de wereldgeschiedenis, 2 delen, 1965, Baarn 1967, Bosch en Keuning
Voor de eerste vier hoofdstukken:
D. and Ruth Whitehouse, Archeological Atlas of the World. London 1975, Thames and Hud-
son
Voor hoofdstuk 2:
Jane van Lawick-Goodall, Mijn leven met chimpansees. In de schaduw van de mens.
Amsterdam 1971, Elsevier
Thelma Rowell, Sociaal gedrag bij apen. Utrecht/Antwerpen 1976, Aula 561 Spectrum
R. Leakey, R. Lewin, Nieuwe inzichten in oorsprong en ontwikkeling van de mens.
Wageningen 1978, Zomer en Keuning
V. Gordon Childe, Van vuursteen tot wereldrijk. Amsterdam 1952
Evelyn Reed, Woman's Evolution, from matriarchal clan to patriarchal family. New York
1975, Pathfinder Press
Evelyn Reed, Sexism and science. New York/Toronto 1978, Pathfinder Press
Elaine Morgan, De vrouw - onze voorvader. Amsterdam-Brussel 1972, Elsevier
F. Engels, De oorsprong van het gezin, van de particuliere eigendom en van de staat.
Amsterdam 1978, Pegasus
K. Marx, F. Engels, De Duitse ideologie, deel I Feuerbach. Nijmegen 1972, SUN
 |
 |
 |
 |