Anneke van Baalen en Marijke Ekelschot, TEGENNATUURLIJK, Amsterdam 1985, De Bonte Was
79
Men zou kunnen zeggen dat langzamerhand de hele bevolking liberaal is geworden.Want
ook de buitenparlementaire bewegingen die op anarchistiese, feministiese, antiracistiese of
pacifistiese gronden niets met het systeem te maken wilden hebben, zijn de afgelopen jaren
veranderd. Dit gebeurde ten dele vanwege de druk van buitenaf tot aanpassen of
gekriminaliseerd worden, maar grotendeels van binnenuit: men viel via subsidies in handen
van sociokratiese begeleidersters of werd spontaan getransformeerd door sociokratiese
vrijwilligersters die geen andere omgangsvormen kennen dan die van het groepsproces.
Dat liberalisme zou dan impliceren dat ieder elkaar het hare en zijne gunt. De werklozen
gunnen de anderen het werk; de werkenden zijn niet jaloers op de werklozen. De rijken
gunnen de armen hun armoe; de armen de rijken hun geld. Binnen de nationale grenzen
wordt deze korpo-demokratiese wensdroom zo nu en dan verstoord door verontwaardiging
over racistiese maatregelen, over spionage en verraad jegens uitkeringstrekkersters en in
het biezonder vrouwen in de bijstand. Dan blijkt weer even dat ondanks alle sociokratie de
harde burokratie met zijn doolhof van regelingen en altijd iets te ruime bevoegdheden van
ambtenaren gewoon doorwerkt. Tegelijkertijd blijkt dan ook dat de sociokratiese
fleksibilisering en individualisering, waarbij ieder individu streeft naar een zo groot mogelijke
ontplooiing en harmonie in zichzelf, de organisatiemogelijkheden tegen de met de
internationale krisis steeds grover wordende onrechtvaardigheden drasties verkleind heeft.
Demokratie die binnen de grenzen van de eigen persoon en haar direkte omgeving beleefd
wordt, verdraagt zich immers uitstekend met schrijnend onrecht anderen aangedaan.
Gelukkig zijn er nog allerlei mensen die zich niets aantrekken van het korpo-demokraties
gedoe en wèl hard werken tegen het onrecht. Het wordt tijd dat die weer eens in de mode
raken.