De Bonte Was, VROUWEN OVER HULP BIJ ZIEKTE EN PROBLEMEN, Amsterdam 1978
26
Verder was het inkomen van vroedvrouwen zo gering dat zij naast hun beroep allerlei 'dikwijls
minder achtenswaardig werk' moesten doen. Dat verhoogde hun aanzien niet en was voor de
goede ingezetenen onaangenaam, waardoor er, met name onder de welopgevoede vrouwen,
weinig animo was om vroedvrouw te worden. Bovendien moest er, aldus Terne, eenheid komen
in allerlei plaatselijk geldende ordonnanties, keuren en regelingen die de bevoegdheid van
vroedvrouwen vastlegden, zodat wat dat betreft de toestand wat overzichtelijker zou worden.
Tegen de tijd dat een dergelijk boek geschreven kon worden was het pleit in feite natuurlijk al
beslist. De mannen zullen het heft niet meer uit handen geven. Gedurende de 19e eeuw krijgt de
door Terne als gewenst geschetste ontwikkeling haar beslag. Aan de mediese academies worden
ziekenhuizen verbonden. Thorbecke's Wet, regelende de uitoefening van de geneeskunst, is uit
1865. Deze wet 'beoogt in de eerste plaats een einde te maken aan de onbevredigende toestand,
dat de geneeskunst werd uitgeoefend niet door een vast afgebakende groep van op bepaalde
wijze opgeleide geneesheren, doch door velen, die langs verschillende wegen hun kennis hadden
verkregen. "Eenheid van stand" was de gedachte, die aan de wet ten grondslag lag. Van de
weeromstuit worden vroedvrouwen dan ook steeds nettere mensen, die alleen nog weten wat ze
op school geleerd hebben. (En tot op de dag van vandaag ontvangen vroedvrouwen bij hun
diploma-uitreiking van een hoog heerschap in de medicijnen een toespraakje in de trant van,
'Dames, u baadt zich thans in het licht der wetenschap. Toont u deze hoge eer waardig. Hoe
anders was dit in vroeger tijden! ' Volgt een uiteenzetting over de barre onkunde waarin
vroedvrouwen rondwaarden tot mannen zich ermee gingen bemoeien.
De chirurgie en de gynaecologie, zoals we gezien hebben altijd al broertje en zusje,
ontwikkelden zich rond het midden van de eeuw tot de eerste erkende mediese specialismen. De
obstetrie, zoals de verloskunde dan inmiddels heet, wordt beschouwd als een onderdeel van de
gynaekologie, wat de wetenschap van de ziekten van de voortplantingsorganen is. Deze
bundeling van twee vakgebieden die in feite weinig met elkaar te maken hebben en ieder een
andere instelling van de arts vergen, bestaat nog steeds en gynaekologen zelf geven toe dat ze in
feite door hun opleiding ongeschikt zijn geworden om de verloskunde te beoefenen.
Het feit dat je voor een energieke, ambitieuze specialist pas interessant bent als het kind echt
hopeloos moeilijk zit geldt natuurlijk ook in minder uitgesproken omstandigheden. Er moet wat
met je zijn, die mensen hebben niet voor niets zo lang geleerd. En met allerlei dingen kan je
blijven lopen en eerst even afwachten of het niet vanzelf overgaat, maar met een zwangerschap,
de verantwoordelijkheid voor twee mensen, nietwaar, doe je dat net niet. Het komt erop neer dat
je naar de dokter gaat voor het geval er iets mis zou zijn, terwijl dokters, naarmate de
wetenschap en de technologie zich verder ontwikkelen, er automaties meer van overtuigd raken
dat het sowieso een gekompliceerde zaak is, en of dat allemaal zo maar goed kan aflopen zal
toch eerst moeten blijken.
De vroedvrouwen die binnen een dergelijk door mannen gedomineerd medies apparaat
werkzaam zijn, zijn dat uiteraard op door mannen gedikteerde voorwaarden, die ze zich, ook
zonder daar zelf erg in te hebben, eigen maken. Er zijn op het ogenblik in Nederland op drie
plaatsen vroedvrouwenopleidingen: in Heerlen, Rotterdam en Amsterdam. In Heerlen raakt een
onevenredig zware narkose steeds meer in zwang, de vrouwen die van de Rotterdamse opleiding
komen willen eigenlijk niet meer werken buiten het ziekenhuis. Maar voor een gewone specialist
geldt dat, hoe meer hij aan je doet, hoe meer hij aan je verdient, de verzekering betaalt toch, en
in een academisch ziekenhuis worden alle techniese ontwikkelingen zozeer op de voet gevolgd
dat er steeds eerder reden is om in te grijpen, zodoende leren de artsen in opleiding het vak
tenminste ook. We mogen daarom blij zijn dat er nog vroedvrouwen zijn om ons tegen onnodige
technologie te beschermen.
 |
 |
 |
 |