van Baalen, Ekelschot, Harmsen, van Leeuwen, ZUSTERSCHAP EN DAARNA
, geschiedenis van het radikaal
feminisme adhv tien jaar Amsterdamse Vrouwenkrant. Amsterdam 1982, de Bonte Was
Hoofdstuk 1, GROTE VERWACHTINGEN
23
Maar die krant was goed omdat wij hem samen gemaakt hadden, daar kwam het
ongeveer op neer, voor zover het ergens op neer kwam, Als iemand het beter
kon was die welkom. Ik denk dat de krant vooral effekt had op degenen die er
aan werkten (Els Thissen, Hendrikje Houting, Marion Crezee, Evelien), en dat is
natuurlijk niet genoeg, maar verder denk ik dat het voor het klimaat in het huis in
die tijd ook wel heeft uitgemaakt dat er een medium was op kortere termijn dan
de Bonte-Was-uitgaven. Aankondigingen konden erin, incidentele stukjes, en er
verscheen wat om de zoveel tijd, dat had toch wel een animerend effekt.(...) Van
de ruzie herinner ik me weinig. Het werd toen geloof ik een beetje een kwestie
van verdeelde loyaliteit: ik zat in de Bonte Was en die vonden dat het niet kon en
toen dacht ik, ik begin maar eens met die krant weg te leggen (in een van de kroch-
ten bij de zolder), eerst moet er duidelijkheid komen over wat er nou eigenlijk aan
de hand is. Dat wegleggen van de krant was een partikuliere aktiviteit waarover ik
met niemand overleg had gepleegd, vandaar dat ik toen na een aantal dagen de
rel wat bedaard was mij geroepen voelde om in het logboek te schrijven dat ik
het had gedaan. De krant is toen tenslotte gewoon verspreid, o.a. vanuit het idee
dat het er toch maar een paar honderd waren en dat niemand er erg op lette."
Dat was dan het relatienummer, maar waar ik inmiddels wel nieuwsgierig naar
geworden ben is Eveline Schripsema, die volgens Annemarie en Greet 'het teo-
retiese gedeelte verzorgde'. Zou zij nog iets toe te voegen hebben aan het beeld
van de Vrouwenkrant en van deze periode? Na enig vergeefs speurwerk liep ie-
mand haar toevallig tegen 't lijf op een bijeenkomst van de Turkse vrouwenorga-
nisatie, waar zij vertelde dat haar mooie teoretiese stukken meestal door de an-
deren werden afgekeurd. Een gesprek volgde kort daarna. Eveline Schripsema:
"Welke stukken ik nou schreef? Ik zou het niet meer weten. Ik herinner me wel
al die gesprekken over de tema's. Dat gaf wel eens wrijving, niet dat we ruzies
hadden, dat werd nauwlettend voorkomen, maar het duurde heel lang soms
voordat er iets uit kwam wat voor iedereen acceptabel was, het moest iets zijn
waar iedereen zich in kon vinden. Het was ook allemaal zo nieuw wat we deden;
je kwam toen ook niet verder dan wat slinkse openingen naar hoe de wereld in
elkaar zou kunnen zitten. Ik herinner me zo'n tema als prestatie/prestige, er was
dan verder niemand die de relatie kon leggen met iets als produktie. Dat heeft
dan met politiek te maken, maar niemand was echt politiek aktief en ook niet ge-
schoold in dat soort dingen. Nou werden linkse vrouwen door hun samenwer-
king met mannen ook nogal gewantrouwd, in die zin was politiek echt een heet
hangijzer en het bewustzijn van bijvoorbeeld het verband tussen loonarbeid, ka-
pitaal en je positie als vrouw, bleef buiten de deur. Wat er heerste was de toen ra-
dikaal feministiese principiële weigering om de wereld vanuit de kategorie loon-
arbeid te verklaren. Of ik dat zelf alsmaar wel wilde? Nee, in die zin dat in de dis-
kussies die we er over hadden, we er ook helemaal niet uitkwamen; de bekende
mevrouw-Philips-diskussie. En verder was de noodzaak er toen ook nog niet zo
als nu. We probeerden dan wel, en daar leerde je echt ontzettend veel van, om je
eigen positie en leven in een bredere maatschappelijke kontekst te plaatsen,
maar de onderlinge identifikatie zat helemaal niet in iets als loonafhankelijkheid.
Binnen het Vrouwenhuis hield je je meer bezig met verschijnselen als de last die
je van kerels op je werk had, in plaats van iets als werkloosheid. Dat lag toen ook
anders, als je een baan had was je ook niet zo bang om die te verliezen. En geld
was ook niet het eerste probleem voor de meesten. Dus hield je je bezig met het
emotionele of het seksuele en verder met het op de helling zetten van wat men-
sen dàchten.
Het was een periode waarin het Vrouwenhuis een heel geïsoleerde sfeer had, al-
les lag toen nogal moeizaam, het was een vrij gesloten geheel. Het was heel be-
langrijk om aktiviteiten te organiseren die iets naar buiten konden brengen van
 |
 |
 |
 |