A.C. van Baalen & M.C.F.Ekelschot, Geschiedenis van de Vrouwentoekomst. Amsterdam 1980, De Bonte Was
Hoofdstuk 3 De vrouwen vinden de landbouw uit: de neolitiese revolutie
67
losmakingsproces aan de gang: de losmaking van het individu van de clan - een proces dat
in de loop van de geschiedenis steeds maar doorgaat. Ook hier begint het proces met
losmaking van mannen: zij zijn het die bij vrouwen van een andere clan gaan wonen. Maar
als de spanning van de botsing van de twee clans te groot wordt, is het ook mogelijk dat de
vrouwen man apart gaan wonen, in een eengezinswoning.
Dan is ook de vrouw al een eindje losgemaakt van haar clan - al zal zij, tot in de
tegenwoordige tijd toe, steun blijven zoeken bij haar moeders en zusters. Als de vrouwen
man in een eigen huis, met eigen spullen, gaan wonen, ontstaat ook voor het eerst een vorm
van privé-eigendom. En tegelijkertijd ontstaat het moederschap: de zorg voor eigen kinderen.
Door de losmaking van het individu van de kollektieve gemeenschap, ontstaat het begin van
de individuele persoonlijkheid, die zich van zichzelf bewust is. Onderlinge omgang is dan
geen vanzelfsprekend delen van voedsel en ervaring meer. Er ontstaan relaties tussen
individuen, die een begin van persoonlijke gevoelens met zich meebrengen: tussen vrouwen
man in het matri-huwelijk, tussen de vrouwen haar biologiese kinderen, tussen de man en de
kinderen van zijn vrouw.
Tegelijk met persoonlijke relaties ontstaan er ook onpersoonlijke relaties: verbindingen
tussen individuen, die niet meer berusten op gezamenlijk opgroeien en gedeelde ervaring.
De mannen die zich uit de clans losmaken om produkten met elkaar te gaan ruilen, zijn de
eersten die zulke relaties aangaan. Dergelijke relaties berusten niet op
gemeenschappelijkheid, maar op een bepaalde tegenstelling: het kontakt is er op gebaseerd,
dat ieder het bezit van de ander wil hebben. De handel levert een netwerk van
onpersoonlijke verhoudingen tussen mannen, dat in de volgende perioden steeds grotere
delen van de wereld zal gaan overspannen.
Verder lezen
V. Gordon Childe, Van vuursteen tot wereldrijk. Amsterdam 1952
T. Veblen, De theorie van de nietsdoende klasse (1899) Amsterdam 1974, Arbeiderspers
F, Sierksma, De roof van het vrouwengeheim. De mythe van de dictatuur der vrouwen en het
ontstaan der geheime mannengenootschappen. Den Haag 1962, Mouton
Marija Gimbutas, Gods and Goddesses of old Europe. London 1974, Thames and Hudson
Ruth Benedict, Patterns of Culture. New York 1934, Pelican
Margaret Mead, Seksualiteit en temperament. (1948), Antwerpen 1962, Spectrum Aula
Evelyn Reed, Woman's Evolution, from matriarchal clan to patriarch al family. New York
1975, Pathfinder Press
E. Borneman, Das Patriarchat, Ursprung und Zukunft unseres Gesellschafts-systems.
Frankfurt 1975, S. Fischer Verlag
F. Engels, De oorsprong van het gezin, van de particuliere eigendom en van de staat.
Amsterdam 1976, Pegasus
V. Gordon Childe, De prehistorie der Europese samenleving. Utrecht 1959, Prisma
C. Renfrew, Before civilisation. Pelican 1973/1976
G. Clark, Algemene prehistorie. (1961), Utrecht 1963, Aula