De Bonte Was, VROUWEN OVER HULP BIJ ZIEKTE EN PROBLEMEN, Amsterdam 1978
88
Omdat helpen en dwingen in tegenspraak met elkaar is, weet je vaak niet waar je aan toe bent, en
maken zij niet echt duidelijk wat ze van je willen. Daar kom je pas langzaam achter.
'We hebben de indruk, mevrouw, dat het de laatste tijd niet zo goed gaat tussen u en de kinderen.
Hoe denkt u zelf dat dat komt? ' Als je mocht denken dat jouw mening daarover er toe deed, heb
je het mis. Terwijl er van hun kant gesuggereerd wordt dat je ze in vertrouwen kunt nemen, dat
ze je zullen helpen, blijkt het er vaak op neer te komen dat er al een oordeel geveld is, en dat zij
wel weten wat het beste voor je is. Bij gedwongen hulpverlening wordt voortdurend een
gelijkwaardigheid gesuggereerd die niet bestaat. Als men vindt dat je onwillig bent heet dat in
hulpverlenerstaal: 'Mevrouw, vindt u ook niet dat de samenwerking tussen ons niet zo goed is?'
Als er bepaald gedrag van je verlangd wordt zeggen ze: 'Laten we afspreken dat...' Wanneer je
dat dan niet doet kunnen ze zeggen: 'We hadden toch afgesproken dat. . .', waarbij er een beroep
gedaan wordt op jouw solidariteit met degene die macht over je heeft. Een vrouw die problemen
heeft met huisvesting of met haar man en daardoor haar kinderen niet goed verzorgt wordt bij
haar problemen niet of nauwelijks geholpen, maar gestraft door haar de kinderen af te nemen.
Echt helpen zou te lang duren. Men laat haar dan zitten met enorm veel schuldgevoelens dat zij
geen goede moeder geweest is.
Gedwongen hulpverlening is in de eerste plaats niet bedoeld om je te helpen, de maatregelen zijn
bedoeld om je minder lastig te maken, om je te laten behandelen in een psychiatriese inrichting
als je niet opgenomen wilt worden maar wel problemen hebt of ongelukkig bent, om je te
beschermen tegen jezelf en anderen. Het gevolg van gedwongen hulpverlening is vaak dat je er
een probleem bij gekregen hebt in plaats van geholpen te zijn.
Een vrouw met vijf kinderen werd regelmatig door haar man mishandeld. Als ze naar de politie
ging om aangifte te doen werd ze niet geholpen maar afgescheept met: 'Gaat u maar terug naar
huis, uw man zal nu wel rustig zijn', of: 'Nee mevrouw, er moet eerst iets ernstigs gebeuren
voordat we uw man kunnen pakken'. Toen zij niets meer van de politie verwachtte liep zij weg
en nam haar kinderen mee. Ze kwam terecht in een opvanghuis voor mishandelde vrouwen. De
opvang was maar voor korte tijd en de omstandigheden waren niet ideaal. Maar waar moest ze
naar toe? Het vinden van woonruimte is voor een alleenstaande vrouw met vijf kinderen
verschrikkelijk moeilijk. Geholpen word je daarmee nauwelijks, integendeel, er zijn allerlei
bepalingen die het je ekstra moeilijk maken, juist als je vanwege het gevaar niet meer in je eigen
woonplaats kunt wonen.
Daarom kraakte ze uiteindelijk een huis in de plaats waar haar zusje woonde, zodat ze aan
iemand wat steun zou hebben. Het huis had weliswaar geen water, geen elektriciteit en
nauwelijks ramen en stond op de nominatie om afgebroken te worden, maar ze dacht dat
allemaal wel te kunnen regelen. Je kunt per slot van rekening niet al te veel eisen stellen.
Sommige kinderen waren een beetje ziek maar dat zou ook wel weer overgaan.
De politie werd gebeld door oplettende buren en die belde weer naar de Raad voor de
kinderbescherming. 'Onhygiënies', noemde de Raad het, wat ook zo was. 'Ondoordacht
handelen', wat waarschijnlijk ook wel waar was maar volkomen begrijpelijk in haar situatie. En
tenslotte zei de Raad: 'Daarbij het feit in aanmerking genomen dat moeder de kinderen
regelmatig verkast, en zij daardoor geen regelmaat kennen, moet er een oplossing voor deze
situatie gevonden worden.' Haar kinderen werden haar een, twee, drie ontnomen en de ramen
van het gekraakte pand door een gemeentedienst weer dichtgetimmerd. Ze mocht ze nu
opzoeken in het kindertehuis. Ze ging weer terug naar het opvangcentrum maar mocht haar
kinderen niet meenemen. Het terugkrijgen van haar kinderen werd een lange lijdensweg.
Wanneer je eenmaal in de molen van de burokratie zit, wanneer er eenmaal dossiers van je zijn,
moet er iets afgemaakt worden. Dat afmaken betekent dan dat er uiteindelijk een keurig
aangepast gezin uit moet rollen. En dat kan heel lang duren. Hoewel de reden voor de onder
toezicht-stelling alleen was dat zij haar kinderen in zo'n smerig kraakpand had ondergebracht,
 |
 |
 |
 |