van Baalen, Ekelschot, Harmsen en van Leeuwen, ZUSTERSCHAP EN DAARNA, geschiedenis van het radikaal
feminisme adhv tien jaar Amsterdamse Vrouwenkrant, Amsterdam 1982, de Bonte Was
hoofdstuk 3, ONZEKERHEDEN EN IDENTITEITEN
49
weer opnieuw wilden uitvinden' en daarom de ouderen de mond snoeren. Dat
had ze dus kennelijk goed aangevoeld!
Diana gaat verder: "We kozen tema's uit die aansloten bij onze eigen ervaringen
en gevoelens. De eerste avond dat we praatten over een nieuw tema was altijd
een brainstorm-avond, waarin we alles inventariseerden wat we rond een onder-
werp konden bedenken. Talloze herinneringen diepten we dan op, we onder-
zochten wat ons dwars zat. We namen ons leven onder de loep, lazen boeken en
artikelen en plaatsten alles in feministiese kaders."
Henriette: "Het was een soort verlengstuk van je dagboek. We gaven onszelf
opnieuw gestalte. Voor een groot deel had de krant voor ons ook die funktie. Het
had iets heel intiems. Over de rubriek Uit Vrouwenhuis en Vrouwenbeweging
werd vrijwel niet gepraat. Degenen die al wat langer in de redaktie zaten hielden
zich daar mee bezig. Lidy bijvoorbeeld was daar heel alert op, ik absoluut niet. Ik
was begonnen met ervaringsstukjes en later schreef ik ook de inleidingen. Dat
vond ik makkelijker dan een teoreties stuk, het op een rijtje zetten en zo toegan-
kelijk mogelijk maken van de inhoud van de krant."
Begin 1979 verscheen het vijftigste nummer en het jubileum werd gevierd met
een hemelsblauw met zilvergrijze omslag met daarop een foto van een verre ein-
der: het tema verliefdheid was aan de orde, voor de meesten waarschijnlijk iets
uiterst vreugdevols. Alhoewel? Henriëtte denkt daar anders over: "Over verliefd-
heid hebben we een hele diskussie binnen de redaktie gehad. Een paar wilden
het maatschappelijk maken en dan zei iemand anders weer: onzin, je wordt ver-
liefd en daar kun je niks aan doen, dat overkomt je, daar is feministies niets over
te zeggen. Ikzelf had zoiets van, bestaat het überhaupt wel? Verder maakte het
me niks uit, konden de konklusies me niet zoveel schelen. Maar ik denk wel dat
het een voorloper was van de diskussie over heteroseksualiteit."
Vanaf dat moment werd het, althans voor de meeste redaktieleden zèlf, allemaal
wat serieuzer en met wat meer stellingname. De tema's die op 'verliefdheid' vol-
gen zijn ook wat konkreter, zoals 'abortus' in maart en 'seksueel geweld' in april,
kranten gemaakt in samenwerking met vrouwen van resp. Wij Vrouwen Eisen en
Vrouwen Tegen Seksueel Geweld. Dit alles gevolgd door een krant over gedwon-
gen heteroseksualiteit, waarmee de he-ho diskussie ook deze redaktie heeft bereikt.
Henriëtte over het nummer over seksueel geweld: "Ik weet nog dat ik dat heel
moeilijk vond, een beetje bedreigend, je kon niet meer zo luchtig, zo argeloos
doen. Bij een krant als 'Uiterlijk' kun je nog zeggen, maak je niet zo druk. Dat kon
hierbij niet, je zat bij de wortels. De vijandschap tussen mannen en vrouwen, de
vrouwenhaat werd duidelijker. Bij 'Mishandeling' (nr. 41) was dat ook wel zo,
maar daarbij kon ik mezelf nog voorhouden dat het om een beperkte groep ging,
dat het mij niet zou overkomen. Bij seksueel geweld kon dat niet, dat is iets wat
voor iedereen geldt. Bovendien werd me toen steeds duidelijker dat veranderin-
gen helemaal niet zo snel gerealiseerd kunnen worden. De bewustwording gaf
geen opluchting meer maar het tegendeel; het werd er alleen maar moeilijker
mee."
Toch is het allemaal niet echt nieuw, wat er in deze krant geschreven wordt, al
blijven verkrachting en mishandeling altijd schokkend en pijnlijk. Maar de strijd-
baarheid, de noodzaak voor vrouwen om niet langer onderdrukt lijdzaam te blij-
ven staan of toekijken, maar daadwerkelijk terug te vechten (in letterlijke en fi-
guurlijke zin) spreekt uit een groot aantal stukjes. Verder een artikel waarin nog
'ns duidelijk gemaakt wordt dat 'geld en geweld' alles met elkaar te maken heb-
ben - dat vrouwen seksueel onderdrukt kunnen worden wordt bepaald door de
ekonomiese machtspositie van mannen. Misschien is dat laatste wat de (toenma-
lige) redaktieleden alsmaar bedoelen als ze praten over 'het duidelijker stelling
nemen' van de Vrouwenkrant in deze periode. Ze komen er weer wat duidelijker
 |
 |
 |
 |