van Baalen, Ekelschot, Harmsen en van Leeuwen, ZUSTERSCHAP EN DAARNA, geschiedenis van het radikaal
feminisme adhv tien jaar Amsterdamse Vrouwenkrant, Amsterdam 1982, de Bonte Was
hoofdstuk 3, ONZEKERHEDEN EN IDENTITEITEN
58
zelfs bezwoer. En hierdoor namen we steeds fanatieker stelling. We leefden ons
verklaringsmodel meer en meer als een geloof, we schreven een juiste manier
van leven voor. We kreëerden een sfeer van inzicht, ontmaskering, verontwaardi-
ging, het-gelijk-aan-onze-kant, en zo ook een rechtvaardiging voor dogmatisme.
Om weer een beetje te kunnen ademhalen werd een volgende breuk noodzake-
lijk, nl. die met het feminisme van de Vrouwenkrant.'
Het lijkt de redaktie allemaal niet in de kouwe kleren te gaan zitten, want het
aprilnummer begint met de vraag 'nu al moegestreden meisjes? (...) Nu al verlan-
gend naar eindelijk rust en geen gezeur meer aan je kop?' Het is en krant over
'ouder worden', waarin de meeste vrouwen die er in schrijven (zo tussen de 20
en de 30) zich afvragen hoe het zal zijn als ze oud zijn.
Pauline: 'Met 'ouder worden' lukte het ons niet om het onderwerp zo te veralge-
meniseren dat het maatschappelijk relevant werd, om het ook voor andere vrou-
wen iets strijdbaars mee te geven. Ik herinner me dat Corrie van Dijk ontzettend
hamerde op de armoede van oude vrouwen. Pensioenen, verzekeringen, hoge
kosten, dat soort dingen, en dat we dat gewoon verdrongen.' Een paar vrouwen
die in deze krant schrijven zijn al wel oud, of in elk geval ouder, en vertellen hoe
dat is. 'In de vrouwenbeweging wordt veel gepraat over macht, prestatiemoraal,
over het begrip "mooi en aantrekkelijk" te zijn. Daar wordt geprobeerd deze
ziekten zoveel mogelijk te ontrafelen en uit te bannen en ons ervan te genezen
door andere waarden op een rijtje te zetten. We gaan daardoor anders met el-
kaar om. Dat maakt het ook zo fijn om met feministen om te gaan en maakt het
ouder worden tot een feest.' En een andere vrouw: 'Naast alle schokkende din-
gen die wij in onze levens hebben gehad lijkt het ouder worden daarmee in ver-
gelijking een luc;htige finale.'
De volgende krant is strijdbaarder: 'Gynaekologies handelen' werd gemaakt in
samenwerking met de groep vrouwen die een tribunaal en een zwartboek aan
het voorbereiden waren tegen de be-mis-handeling van vrouwen door gynaeko-
logen. En zo is deze krant een aanklacht tegen vrouwenartsen die slechte voor-
lichting geven, die je niet het voorbehoedmiddel voorschrijven dat je wilt, die va-
ginisme bestrijden met operaties, fouten maken bij sterilisaties en amper ant-
woord geven op wat voor vragen je ook stelt. De oplossing die daarvoor aange-
dragen wordt, is: gynaekologie terug in vrouwenhanden - zelfhulpgroepen en
vrouwengezondheidscentra, waarvan er in Amsterdam-Oost al een is. Voorts
wordt vrouwen aangeraden om niet alleen naar de dokter te gaan maar met een
vriendin en ervaringen uit te wisselen met andere vrouwen. Pol herinnert zich
deze krant nog heel goed: 'Ik vond dat de nadruk teveel was komen te liggen op
dat vrouwen alles zelf moesten doen. Dus in de inleiding schreef ik toen dat je je
toch niet moest laten weerhouden om naar een gynaekoloog te gaan als je vond
dat dat nodig was. Ik verwachtte een storm van protest, gezien de diskussies
zoals die tot dan toe verlopen waren, maar die kwam niet. Er werd überhaupt niet
op gereageerd. Ik denk dat dat typerend voor die periode is. We zeiden nooit te-
gen iemand dat ze een bepaald stuk niet mocht schrijven of dat ze slecht
schreef.'
De krant was niet altijd even zakelijk in haar behandeling van andervrouws stuk-
ken. Pauline: 'Ja, het gebeurde nog wel eens dat we stukjes weglieten. Dat was
trouwens al een oude gewoonte. Als je iets niet goed vond of ook wel als een
stuk niet op het aantal bladzijden paste dat we ervoor hadden uitgetrokken, dan
schrapten we gewoon. We dachten daar niet zoveel over na.'
Maar het gebeurde ook wel dat stukken die niemand van de redaktie goed ge-
noeg vond, toch in de krant kwamen. Pol: 'Dat kwam omdat we niet konden
aanwijzen waarom iets slecht was, we hadden niet genoeg kennis, en we praat-
ten daar dan ook niet over. Waar we 't dan wel over hadden? Over onze stok-
 |
 |
 |
 |